„…đến bao giờ mới có được tiếng nói chung? Đến bao giờ mới đi đến mục tiêu cao quí? Đến bao giờ Việt Nam mới có những cuộc cách mạng làm ‘thay cũ đổi mới” với đúng bản chất của hai chữ này?!“
VietTuSaiGon
Cuộc Cách mạng dù do những sinh viên Hồng Kông thực hiện cách đầy chưa đầy nửa thập kỷ đã được tiếp nối bởi hàng triệu người Hồng Kông trong tuần qua. Cả hai cuộc xuống đường đều có chung mục tiêu: Phản đối các chính sách, tác động của nhà cầm quyền Cộng sản Trung Hoa lên vùng đất vốn dĩ quen với văn minh, năng động và dân chủ này. Kết quả có thể chưa biết bao giờ mới đạt được, nhưng với chiều hướng phát triển như đã thấy, có thể nói rằng Hồng Kông không hổ danh là một vùng đất tiến bộ, văn minh. Nhìn lại cuộc xuống đường hàng triệu người vừa qua ở xứ bạn, lại thấy buồn và hổ thẹn cho xứ minh. Và tự hỏi:
Tại sao Việt Nam không có những động thái đi tìm tiếng nói tiến bộ ? Đến bao giờ Việt Nam mới có được tự do ?
Hỏi là hỏi cho đỡ buồn, chứ câu trả lời cũng rành rành ra trước mắt: Việc đi tìm tiếng nói tiến bộ là vô cùng khó đối với người Việt. Và bản thân chúng ta đã quen với tư duy chịu phụ thuộc, chịu nô lệ nên rất khó để tìm đến tự do. Và tự do muôn đời vẫn là giấc mơ của số ít người Việt!
Người Hồng Kông ngạo cốt, người Việt ngạo tâm?
Trước nhất, phải trả lời thế nào là ngạo cốt, thế nào là ngạo tâm? Ngạo vốn dĩ là đức tính không tốt. Nhưng trong một số trường hợp có liên quan đến đại thể, đại cuộc thì ngạo là vốn quí của dân tộc. Nếu không ngạo, không đặt cái tôi của dân tộc, cộng đồng và bản thân lên cao thì chấp nhận dưới vế, chấp nhận thân phận tôi đòi, nô lệ là điều hiển nhiên. Chính vì vậy, cái cốt cách ngạo đời vẫn luôn là thứ vô cùng quan trọng cho con người khi đặt trên phương diện quốc gia, dân tộc. Một người có cốt cách cao ngạo, hẳn nhiên sẽ tự nhận thấy tầm quan trọng bản thân, tự nhận thấy những cái ao đời bẩn thỉu, cặn bã mà họ không nên bước vào, tự nhận thấy vị thế của bản thân và người anh em đồng tộc trên bản đồ thế giới. Và đương nhiên, người ngạo cốt không tỏ ra cao ngạo, không to tiếng, không đè người khác xuống kèo dưới mình, không đẩy người khác vào chỗ bế tắc… Vì họ từ mình mà suy ra, giá trị, nhân phẩm, lòng yêu thương và tự do là những thứ vô cùng quí giá, không thể đánh đổi bằng bất cứ thứ gì!
Ngược lại, kẻ ngạo tâm thì có cốt cách chưa hẳn cao quí, tư chất chưa hẳn hơn người nhưng luôn đặt mình vào một vị trí tâm lý cao hơn đời một bậc. Luôn tự hào mình là “vĩ nhân của mọi vĩ nhân”, rồi “anh hùng của mọi thời đại”, hoặc có thân phận, địa vị thấp bé hơn thì xem mình là trung tâm của gia đình, trung tâm của xóm làng, trung tâm của cộng đồng… Mặc dù không biết được, không thấy được, cũng không hiểu được mình có cái gì để xứng đáng là “trung tâm”, không biết cái “trung tâm ấy nó nằm chỗ nào, mình hơn người thứ gì…!” Ngạo tâm là một thứ hoang tưởng bệnh hoạn, người ta tự huyễn hoặc mình cao hơn thiên hạ, tự đặt mình lên đầu tha nhân nhưng chẳng hiểu để làm gì và cũng chẳng mang lại kết quả tốt đẹp nào.
Chính vì kiểu hoang tưởng bệnh hoạn này nên kẻ ngạo tâm rất dễ chửi mắng, hoài nghi người khác, và đương nhiên thấy bất kì thứ gì “không phải là mình” thì kẻ ngạo tâm sẵn sàng chửi, rủa sả, miễn sao thỏa cái ngạo. Điều này rất dễ nhận thấy ở phần đông người Việt, từ quan chức cho đến trí thức và thường dân, tính ngạo đều rất cao, đều xem người khác dưới mắt mình, và điều đó cũng giống với người Trung Hoa, họ khó có thể làm việc chung. Hễ cứ ba người ngồi làm chung một công việc thì người nào cũng thấy hai người còn lại quá tệ, khó có đủ tư cách để làm việc với mình.
Ngạo tâm không phải chỉ riêng ở những kẻ tự xem mình là “chính qui, chính thống” mà nó còn bàng bạc trong khắp nẻo đấu tranh dân chủ, nhân quyền. Trong chưa đầy ba năm, từ chỗ mạnh mẽ, luôn tìm được tiếng nói chung của mọi giới thì, hiện tại, có thể nói rằng giới đấu tranh dân chủ tại Việt Nam đã đánh rớt quá nhiều thứ. Mặc dù phong trào, tư duy dân chủ của người dân đang ngày càng mạnh lên nhưng nghiệt nỗi, những nhà dân chủ trong và ngoài nước gần như không còn chiếm được tình cảm của người dân như trước đây. Bản thân người viết bài này cũng thú nhận là rất tiếc những tình cảm mà mình đã dành cho các nhà dân chủ, nhân quyền. Bởi càng lúc, các nhà này càng tỏ ra cao ngạo, không coi ai ra gì và sẵn sàng rủa sả người khác không tiếc lời. Điều này trái hẳn với tư duy dân chủ. Bởi muốn có dân chủ, khởi nguyên của nó phải là từ ngôn ngữ. Không cần biết anh làm gì, nhưng lời nói của anh mạ lị, xúc phạm người khác cũng đồng nghĩa với sự méo mó về tư duy dân chủ ở anh. Đặt giả sử, anh chửi một tử tù. Điều đó càng cho thấy anh kém về dân chủ, bởi họ đã trả giá cho tội lỗi của họ bằng kết cục “tử tù”, thì có cần thiết nhà dân chủ phải lên tiếng. Và, nếu lên tiếng để phanh phui một thứ gì đó tội lỗi, thì hòa khí, tính trí tuệ của ngôn ngữ không bao giờ đồng nhất với sự mạ lị hay rủa sã.
Chỉ riêng điểm này, người Việt, nhà đấu tranh Việt mãi mãi không thể so sánh với các nhà đấu tranh Hồng Kông, và người dân Việt thì có lẽ còn nhiều kiếp lắm mới kịp người dân Hồng Kông về văn minh, tiến bộ. Thử nghĩ, nhà đấu tranh thì coi dân là lũ ngu lâu, khó thay đổi, đám đông bị dắt mũi, còn người dân thì nhìn nhà đấu tranh như một thứ dân buôn lậu trá hình, lợi dụng sức mạnh tập thể của họ để kiếm ăn… Thì đến bao giờ mới có được tiếng nói chung? Đến bao giờ mới đi đến mục tiêu cao quí? Đến bao giờ Việt Nam mới có những cuộc cách mạng làm ‘thay cũ đổi mới” với đúng bản chất của hai chữ này?!
Thật là khó, bởi nhìn đi nhìn lại, người có tâm huyết, cầu tiến không phải ít. Nhưng cái con số “không phải ít” ấy lại bị kiềm tỏa bởi số đông, nếu không muốn nói là quá đông những kẻ ngạo tâm. Một người hoạt động, đấu tranh dân chủ dám nói thật rằng “người Việt bây giời không còn nghèo vật chất, họ nghèo kém về tinh thần” thì ngay tức thì bị qui chụp “cộng sản nằm vùng, nó tuyên truyền cho Cộng sản chứ đất nước đó chỉ có bọn quan chức mới phè phỡn, dân thì nghèo cạp đất mà ăn…”. Trong khi đó, kẻ tức giận hay rủa sả kia mới đáng bàn bởi họ nói theo cách kiêu ngạo về cái sự biết của họ, thực tế ra sao thì mặc kệ! Kiểu nói bất chấp này để lại hệ lụy không nhỏ!
Và còn một triệu lẻ một thứ ngạo tâm mà người Việt mắc phải, bởi chúng ta trải qua thời gian làm nô lệ phương Bắc và nô lệ đồng tộc quá lâu, chúng ta đã đánh mất từ vô thức cái cốt cách, khí phách của một con người tự chủ và tĩnh tại. Sự kiêu ngạo của chúng ta như thể để lấp đi mặc cảm về sự nhỏ nhoi của mình. Và càng ngạo tâm, chúng ta càng nhỏ bé. Đừng hỏi vì sao ta không được như bạn, vì bạn không bao giờ hỏi câu đó, họ biết họ là ai, họ chẳng đặt ai thấp hơn họ và cũng chẳng cúi luồn ai. Ngạo cốt khác với ngạo tâm. Chúng ta đã quá nặng ngạo tâm!
VietTuSaiGon’s blog (RFA)
