Thầy giáo Nguyễn Năng Tĩnh sinh năm 1976, quê huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. cư trú tại xóm 6, xã Nghi Phú, TP Vinh, tỉnh Nghệ An, là giáo viên Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Nghệ An. Ông từng được biết đến qua một số clip dạy học trò hát các nhạc phẩm bị cấm kỵ tại Việt Nam như: “Trả lại cho dân”, “Việt Nam tôi đâu”…
Thầy giáo đồng thời là nhà hoạt động Nguyễn Năng Tĩnh bị cơ quan chức năng Việt Nam bắt vào ngày 30.05.20219 với cáo buộc có hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu nhằm chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ Nghĩa Việt Nam theo Khoản 01, Điều 117, Bộ Luật Hình sự Việt Nam.
Hôm 15.11.2019, một tòa án ở Nghệ An đã tuyên phạt thầy giáo dạy nhạc Nguyễn Năng Tĩnh 11 năm tù và 5 năm quản chế với cáo buộc “tuyên truyền chống nhà nước”, theo tin từ gia đình.
Tòa án Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội trong phiên phúc thẩm diễn ra sáng 20.04.2020 tại Nghệ An, đã tuyên y án án 11 năm tù giam và phạt quản chế 5 năm, kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù với thầy giáo Nguyễn Năng Tĩnh.
Ông Tĩnh bị xét xử với tội danh, theo cáo trạng là “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”.
Trả lời BBC News Tiếng Việt, luật sư bào chữa Đặng Đình Mạnh cho biết sau khi nghe tuyên án, thầy giáo Nguyễn Năng Tĩnh đã vung tay nói: “Đây là một lũ bất nhân đã làm ra phiên tòa bất công.”
Viết trên Facebook sau phiên bào chữa hôm 15.11.2019, luật sư Trịnh Vĩnh Phúc thuật lại lời nói sau cùng của ông Tĩnh trước tòa: “Tôi khát khao một đất nước tự do, dân chủ. Tôi lo lắng cho vận mệnh đất nước và dân tộc; lo lắng cho môi trường sống của nhân dân bị đầu độc. Tôi không thể vô cảm và cam tâm trước nguy cơ mất chủ quyền quốc gia, trước mối đe doạ xâm lăng của Trung Quốc”.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) vào ngày 14.11.2019 ra thông cáo báo chí kêu gọi chính phủ Việt Nam cần hủy bỏ mọi cáo buộc đối với nhà hoạt động nhân quyền Nguyễn Năng Tĩnh và phóng thích ông này ngay lập tức.