Đại sứ Sam Brownback: ‘Các cơ quan chính phủ Mỹ sẽ đồng loạt hành động vì tự do tôn giáo Việt Nam’
Đại sứ Lưu động về Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ Sam Brownback phát biểu tại Hội luận Ngày Vận động cho Việt Nam 31/7/2020.
Đại sứ Lưu động về Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ Sam Brownback nói với VOA rằng một số cơ quan chính phủ Hoa Kỳ sẽ đồng loạt đưa ra kế hoạch hành động nhằm đáp trả các vi phạm tự do tôn giáo ở Việt Nam, và ông cho biết thêm rằng chính quyền Tổng Thống Donald Trump “không như các chính quyền trước”, rất cương quyết về vấn đề tự do tôn giáo.
Các cơ quan Mỹ đồng loạt vào cuộc
Trả lời câu hỏi của VOA Tiếng Việt hôm 31/7 về Sắc lệnh tự do tôn giáo của Tổng Thống Donald Trump ban hành vào đầu tháng 6, sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam cụ thể như thế nào, Đại sứ Brownback nói:
“Tôi nghĩ rằng cách mà Sắc lệnh tác động đến Việt Nam cụ thể là nó mở rộng phạm vi của chúng ta về các vấn đề tự do tôn giáo. Sắc lệnh hành pháp đó, theo tôi biết, là sắc lệnh đầu tiên trên thế giới nói rằng tất cả bộ máy thực thi chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ sẽ phải giải quyết các vấn đề về tự do tôn giáo và đàn áp tôn giáo.
“Trước đây vấn đề tôn giáo chỉ được nêu ở Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) ở một mức độ nào đó, còn bây giờ nó được nêu ra khắp mọi nơi. Theo đó, các cơ quan chính phủ đều phải phát triển danh mục ưu tiên vì tự do tôn giáo.
“Hãy nhìn vào những gì chúng ta có thể làm để thực hiện chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ liên quan đến tự do tôn giáo. Và điều đó cũng đúng với Việt Nam. Tất cả các bộ máy đều vào cuộc, từ Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp, Bộ Thương mại… và cả Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), cần nêu chủ đề tự do tôn giáo và những gì chúng ta có thể làm để thực hiện đúng chính sách này.”
Ngày 2/6/2020 Tổng thống Trump ký sắc lệnh thúc đẩy tự do tôn giáo quốc tế phân công Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, tham khảo ý kiến của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), trong vòng 180 ngày phải phát triển một kế hoạch ưu tiên tự do tôn giáo cho chính sách đối ngoại và tài trợ nước ngoài.
Tại buổi Hội luận trực tuyến về Ngày Vận động cho Việt Nam do Uỷ ban BPSOS tổ chức, Đại sứ Brownback cho VOA biết thêm rằng hiện các cơ quan chính phủ Hoa Kỳ đang trong quá trình lập kế hoạch hành động để triển khai thực hiện Sắc lệnh của Nhà Trắng.
Đại sứ Brownback nói:
“Tôi nghĩ rằng Chính quyền Tổng thống Trump, khác với bất kỳ chính quyền nào trước đây, đang tập trung vào chủ đề tự do tôn giáo và rất cương quyết trong việc hạ giảm đàn áp tôn giáo. Và chính quyền này sẽ hành động vì điều đó.”
Các chế tài cho Trung cộng cũng áp dụng cho Việt Nam
Trả lời câu hỏi của một nhà hoạt động vì tự do tôn giáo người Montagnard hiện đang xin tị nạn tại Thái Lan về các chính sách trừng phạt hiện nay của Chính phủ Hoa Kỳ đối với các quan chức Việt Nam, Đại sứ Brownback, nói:
“Các biện pháp trừng phạt mà chúng tôi đưa ra là các biện pháp trừng phạt thị thực cấm nhập cảnh Hoa Kỳ cho chính cá nhân đó và các thành viên gia đình của họ. Đồng thời, chúng tôi cũng có các lệnh trừng phạt theo Đạo Luật Magnitsky Toàn cầu được áp dụng cho các cá nhân, cấm nhập cảnh, đóng băng tất cả tài sản mà họ sở hữu ở Hoa Kỳ hoặc có sở hữu thông qua các tổ chức của Hoa Kỳ.”
Đại sứ Brownback cũng dẫn chứng trường hợp ông Trần Toàn Quốc (Chen Quanguo), Ủy viên Bộ Chính trị, bí thư Tân Cương của Trung cộng, gần đây đã bị Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ áp dụng lệnh trừng phạt vì các vi phạm của ông đối với vấn đề tự do tôn giáo ở Tân Cương.
“Chúng tôi thông thường không trừng phạt một ủy viên Bộ Chính trị, nhưng vừa rồi chúng tôi đã áp dụng trừng phạt ông Trần. Và những biện pháp trừng phạt tương tự cũng có sẵn đối với các quan chức Việt Nam.”
Chúng tôi thông thường không trừng phạt một ủy viên Bộ Chính trị, nhưng vừa rồi chúng tôi đã áp dụng trừng phạt ông Trần. Và những biện pháp trừng phạt tương tự cũng có sẵn đối với các quan chức Việt Nam.
Ông nói thêm rằng vấn đề chế tài vi phạm tự do tôn giáo đến nay không còn lời nói suông nữa mà là hành động, và “hành động nghiêm túc.”
Nhà ngoại giao hàng đầu về tự do tôn giáo của Hoa Kỳ cũng dẫn chứng trường hợp mục sư Mỹ Andrew Brunson đã trược chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ trả tự do sau khi chịu sức ép từ hàng loạt lệnh trừng phạt của chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Việt Nam “tiệm cận” CPC
Trở lại vấn đề tôn giáo Việt Nam, Đại sứ Brownback nói tại buổi Hội luận rằng Việt Nam mười mấy năm về trước từng bị đưa vào Danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo – CPC, và sau khi được đưa ra khỏi CPC cho đến nay thì có nhiều vi phạm trở lại.
“Chúng tôi đã cảnh báo họ, nói với họ rằng: quý vị không thể đối xử với người dân ở Tây Nguyên theo cách này. Đây là một vấn đề. Chúng ta không thể giam cầm những người dân như thế. Qúy vị phải đối xử tốt với người H’Mong, người Montagnard, tín đồ Cao Đài, vá các Phật tử.”
Đại sứ Brownback cho biết rằng Bộ Ngoại giao Mỹ đã ra phúc trình tự do tôn giáo cách nay 2 tháng và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hiện đang xem xét các dữ liệu để quyết định xem quốc gia nào sẽ bị xếp loại vào Danh sách Cần quan tâm đặc biệt (CPC), quốc gia nào bị xếp loại vào Danh sách Lưu ý đặc biệt (Special Watchlist).
Đối với trường hợp Việt Nam, ông nói rằng “rất gần với” danh sách CPC. Ông nói: “Quá trình xếp loại đang diễn ra. Hiện nay vấn đề đàn áp tôn giáo của Việt Nam đang được xem xét một cách tích cực tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.”
VOA (01.08.2020)
Đàn áp gia tăng tại Việt Nam
Trước thềm đại hội toàn quốc của Đảng Cộng sản cầm quyền vào đầu năm 2021, chính phủ gia tăng đàn áp các nhà chỉ trích. Một chiến dịch nhằm đàn áp hàng chục cá nhân kết nối với Nhà xuất bản Tự do đã được thực hiện. Thành viên của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN) – tổ chức nhà báo độc lập cuối cùng trong nước – đã bị bắt và bị truy tố. Những người chỉ trích chính phủ trực tuyến đang bị theo dõi trong khi Facebook bị cáo buộc là đồng lõa trong việc kiểm duyệt các bài đăng quan trọng. Những người bảo vệ nhân quyền cũng đã bị bắt và bị kết án.
Quyền biểu lộ – Chiến dịch tấn công nhà xuất bản
Việc đàn áp Nhà xuất bản Tự do đã tiếp tục vào năm 2020 sau một thời gian tạm dừng do đại dịch. Như đã được báo cáo trước đây, kể từ đầu tháng 10 năm 2019, công an đã quấy rối và đe dọa hàng chục người liên quan đến Nhà xuất bản Tự do – nhà xuất bản độc lập phát hành sách về chính sách công và chính trị ở Việt Nam – dường như mục tiêu của chiến dịch đàn áp.
Nhà xuất bản Tự do được một nhóm các nhà bất đồng chính kiến thành lập tại Sài Gòn vào tháng 2 năm 2019 nhằm thách thức việc kiểm soát ngành xuất bản của chính quyền độc đảng độc tài.
Việcquấy rối đã xảy ra tại ít nhất ba thành phố lớn là Hà Nội, Sài Gòn và Huế, ngoài các tỉnh Bình Dương, Quảng Bình, Quảng Trị và Phú Yên. Hơn 100 cá nhân bị quấy rồi vì được cho là đã mua hoặc đọc sáchdo NXBTD in hoặc làm việc cho NXBTD.
Họ đã bị công an địa phương triệu tập để thẩm vấn về những cuốn sách đã mua của NXBTD. Sau khi thẩm vấn, hầu hết đều bị buộc phải ký cam kết không mua sách của NXBTD. Một số người còn bị khám xét chỗ ở và bị bắt cóc.
Tháng 5 năm 2020, Phùng Thủy, còn được gọi là Thủy Tuất, bị bắt tại Sài Gòn khi đang giao sách cho NXBTD. Trong khi bị giam giữ, Thủy Tuất bị thẩm vấn và bị tra tấn khi bị cảnh sát đấm vào mặt, ngực, xương sườn và bụng. Khi được thả ra, mặc dù bị thương nặng, Thủy Tuất đã đi trốn ngay vì sợ có thể bị công an bắt giữ lại. Sau đó, cảnh sát đã bắt giữ cô con gái 24 tuổi của anh và từ chối thả cô ra trừ khi Thủy Tuất trở về đồn công an. Cô vẫn bị cảnh sát giam giữ
Vào ngày 10 tháng 7 năm 2020, có thông tin rằng nhà báo và tác giả người Việt Nam Phạm Đoan Trang đã rút khỏi NXBTD sau khi bị cảnh sát đàn áp dữ dội.
Thừa nhận công việc quan trọng của NXB, ngày 3 tháng 6 năm 2020, Nhà xuất bản Tự do đã được trao Giải thưởng Voltaire 2020 của Hiệp hội Nhà xuất bản Quốc tế (IPA). Giải thưởng được trao cho những người thể hiện “sự can đảm mẫu mực trong việc duy trì quyền tự do xuất bản và khuyến khích người khác thực hiện quyền tự do ngôn luận.
Khi trao giải, Chủ tịch Xuất bản Tự do IPA tuyên bố:
“Công việc của Nhà xuất bản Tự do ở Việt Nam , một nhà xuất bản du kích, phát hành sách trong một bầu không khí đe dọa và nguy hại cho sự an toàn cá nhân của họ là nguồn cảm hứng lớn. Cộng đồng xuất bản quốc tế công nhận sự dũng cảm của họ và sẽ hỗ trợ họ trong khả năng của chúng tôi.”
Bắt giam thành viên của hội nhà báo độc lập
Ba thành viên của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN) đã bị công an Sài Gòn bắt giữ vào tháng 5 và tháng 6 năm 2020. IJAVN là một tổ chức xã hội dân sự được thành lập vào năm 2014 và thúc đẩy quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí và tự do lập hội.
Theo Phóng viên không biên giới (RSF), Phạm Chi Thành, một nhà báo và thành viên IJAVN với bút danh Phạm Thành, đã bị bắt tại nhà riêng ở Hà Nội vào ngày 21 tháng 5 và bị giải đi ngay lập tức. Ông Thành hiện đang bị giam giữ tại Hà Nội theo điều 117 của bộ luật hình sự về tội ‘tuyên truyền chống phá nhà nước”. Ông Thành đã từng làm việc đài tiếng nói Việt Nam trước khi trở thành một nhà hoạt động dân chủ và chỉ trích nhà nước độc đảng.
Dự án 88 đưa tin ngày 23 tháng 5 năm 2020, Nguyễn Tường Thụy đã bị bắt và Công an Hà Nội đã khám xét chỗ ở của ông Thuỵ. Ông Thuỵ là một cựu quân nhân 70 tuổi, hiện là phó chủ tịch của IJAVN. Ông Thuỵ bị buộc tội theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự 2015 với cáo buộc tuyên truyền chống lại nhà nước. Công an ngay lập tức đưa ông Thuỵ đến Sài Gòn cách đó 1.700km.
Sau đó, vào ngày 12 tháng 6 năm 2020, Công an Sài Gòn đã bắt giữ Lê Hữu Minh Tuấn, một thành viên khác của IJAVN. Kể từ khi gia nhập hiệp hội, công việc Lê Tuân đã tập trung vào những bất công xã hội, chính trị trong nước và phong trào dân chủ Việt Nam. Tuấn được cho là đã bị đưa đến trại tạm giam Chí Hoà thuộc thẩm quyền của công an Sài Gòn.
Theo tin đã đưa trước đây, chủ tịch của IJAVN, ông Phạm Chí Dũng, đã bị bắt vào tháng 11 năm 2019, có lẽ vì liên quan đến việc phản đối phê chuẩn Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU.
Theo trang Người Bảo vệ Nhân quyền, Defend the Defender, các vụ bắt giữ là một phần trong kế hoạch xoá sổ IJAVN và kiểm soát hoàn toàn báo chí trước Đại hội toàn quốc lần thứ 13 của Đảng Cộng sản Việt Nam dự kiến tổ chức vào đầu năm 2021. IJAVN có hơn 50 các nhà báo và nhà bất đồng chính kiến độc lập, họ đã xuất bản hàng ngàn bài báo về các vấn đề như vi phạm nhân quyền, tham nhũng hệ thống, và ô nhiễm môi trường.
Bắt giữ và kết án những người phê bình chính phủ trên mạng
Ngày càng có nhiều người chỉ trích chính phủ trên mạng bị bắt và bị kết án.
Đinh Thị Thu Thủy, 38 tuổi, sử dụng Facebook để ủng hộ tù nhân chính trị. Cô bị bắt vào ngày 18 tháng 4 năm 2020 tại tỉnh Hậu Giang và bị buộc tội ‘tuyên truyền chống lại nhà nước theo Điều 117 của bộ luật hình sự. Theo Dự án 88, cô bị cáo buộc mở nhiều tài khoản Facebook để chỉnh sửa, đăng và chia sẻ hàng ngàn tài liệu phỉ báng và nói xấu lãnh đạo Đảng.
Ngày 17 tháng 4 năm 2020 toà đã kết án 1,5 năm tù một Chung Hoàng Chương vì đăng tải các bài đăng chống nhà nước lên Facebook. Chung Hoàng Chương bị buộc tội ‘lạm dụng quyền dân chủ và tự do xâm phạm lợi ích của Nhà nước tại một phiên tòa một ngày ở Cần Thơ. Chương bị buộc tội viết bài chống phá nhà nước và đưa ra những bình luận xúc phạm ba công an bị thiệt mạng trong một cuộc đụng độ với người biểu tình gần Hà Nội vào tháng 1 năm 2020.
Ngày 11 tháng 5 năm 2020, Tòa án nhân dân quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ đã kết án Mã Phùng Ngọc Phú 9 tháng tù giam về tội lạm dụng quyền tự do dân chủ theo Điều 331 của Bộ luật hình sự 2015. Truyền thông nhà nước đưa tin cô đã bị kết án vì đưa tin tức giả mạo về việc lây nhiễm COVID-19 ở Việt Nam.
Cùng ngày, Dự án 88 đưa tin Phan Công Hải đã bị kết án năm năm tù ở Nghệ An. Hải không có luật sư và phiên tòa chỉ kéo dài hai giờ.
Cảnh sát Sài Gòn đã bắt giữ Huỳnh Anh Khoa và Nguyễn Đăng Thương vào ngày 13 tháng 6 năm 2020 vì tham gia nhóm thảo luận trực tuyến. Theo Defend the Defenders , họ điều hành một nhóm Facebook với 46.000 người theo dõi về các vấn đề kinh tế xã hội ở Việt Nam. Họ bị buộc tội lạm dụng các quyền tự do dân chủ theo Điều 331 của Bộ luật Hình sự 2015. Nhân viên an ninh thuộc Công An quận 8 đã lục soát nhà Khoa và buộc ông và vợ phải ký ba tài liệu không xác định; Cả Khoa và Thương đều được cho là đang bị giam giữ tại nhà giam quận 8. Nhóm Facebook này đã bị đóng sau các vụ bắt bớ.
Vào ngày 23 tháng 6, Tòa án Nhân dân tỉnh Hòa Bình đã xét xử ông Nguyễn Văn Nghiêm, thợ làm tóc, theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự 2015 và kết án ông sáu năm tù. Ông Nghiêm bị bắt vào cuối năm 2019 vì các bài đăng trên Facebook và phát hình trực tiếp về các vấn đề như chủ quyền, chống tham nhũng và nhân quyền.
Vào ngày 24 tháng 6, Facebooker Vũ Tiến Chi ở Lâm Đồng, đã bị bắt và buộc tội theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự 2015.
Vào ngày 7 tháng 7 năm 2020, một Facebooker khác bị kết án theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự 2015 do ‘tuyên truyền chống lại nhà nước” truyền bá quan điểm dân chủ trên Facebook và nhận án tù 8 năm. Nguyễn Quốc Đức Vượng, 29 tuổi lên tiếng ủng hộ dân chủ tại Việt Nam và chia sẻ tin tức về các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông trước khi bị bắt vào tháng 9 năm 2019. Kể từ khi bị bắt, anh ta không được phépgặp gia đình, và chỉ được gặp luật sư. Bên cạnh việc chia sẻ các bài báo, Vượng thường phát hình trực tiếp để bày tỏ ý kiến và tranh luận về các vấn đề quốc gia và xã hội như chủ quyền, tham nhũng và quyền đất đai.
Facebook đồng lõa kiểm duyệt với chính phủ
Vào ngày 21 tháng 4 năm 2020, Reuters đưa tin Facebook đã bắt đầu tăng cường đáng kể việc kiểm duyệt các bài đăng ’chống nhà nước ở Việt Nam. Điều này diễn ra sau khi bị chính quyền gây áp lực, kể cả việc nghi ngờ hạn chế có chủ ý trên máy chủ thuộc các công ty viễn thông nhà nước khiến không thể truy cập Facebook được trong thời gian dài.
Hai nguồn tin của Facebook nói với Reuters rằng, “chúng tôi tin rằng hành động này là nhằm gây áp lực đáng kể cho chúng tôi buộc tăng cường tuân thủ các lệnh gỡ hợp pháp các nội dung mà người dùng Facebook ở Việt Nam có thể đọc được. Trong một tuyên bố gửi qua email, Facebook xác nhận rằng họ đã miễn cưỡng tuân thủ yêu cầu của chính phủ đối với việc “hạn chế quyền truy cập vào nội dung được cho là bất hợp pháp.”
Tổ chức Ân xá Quốc tế đã chỉ trích Facebook vì những hành động này. William Nee, Cố vấn Kinh doanh và Nhân quyền tại Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết:
“Việc tiết lộ Facebook đang đáp ứng các yêu cầu kiểm duyệt sâu rộng của Việt Nam là một bước ngoặt tàn khốc đối với tự do ngôn luận ở Việt Nam và hơn thế nữa. Chính sách đàn áp tàn nhẫn của Việt Nam không có gì mới, nhưng sự thay đổi chính sách của Facebook làm cho Facebook trở thành đồng lõa.”
Trong một báo cáo được công bố vào năm 2019, Tổ chức Ân xá Quốc tế phát hiện ra rằng khoảng 10% tù nhân lương tâm của Việt Nam – bị bỏ tù chỉ vì thực thi quyền con người ôn hoà – đã bị bỏ tù vì những bài đăng trên Facebook.
Cuộc đàn áp chỉ gia tăng kể từ khi có dịch COVID-19. Theo Tổ chức Ân xá Quốc tế, từ tháng 1 đến giữa tháng 3 năm 2020, tổng cộng 654 người đã được triệu tập đến các đồn công an trên khắp Việt Nam để ‘ làm việc’ với công an vì các bài đăng trên Facebook liên quan đến vi-rút, trong đó 146 người đã bị phạt và số còn lại đã buộc phải xóa bài viết.
Quyền Hội họp – Người bảo vệ nhân quyền bị bắt và đánh đập
Tháng 4 năm 2020, công an Nghệ An đã bắt giữ cựu tù chính trị, Trần Đức Thạch, vì cáo buộc liên kết với Hội Anh em vì Dân chủ. Ông Trần Đức Thạch là một nhà văn, nhà hoạt động từng đoạt giải thưởng và là cựu tù nhân chính trị. Ông bị cáo buộc tham gia các hoạt động nhằm lật đổ chính quyền, vi phạm Điều 109 của Bộ luật hình sự Việt Nam.
Tổ chức Nhân quyền cho biết trong một bức ảnh của ông do phương tiện truyền thông nhà nước đăng tải ông bị thương ở mặt, cho thấy rất có thể ông đã bị đánh đập trong khi bị giam giữ.
Theo Frontline Defenders, Hội Anh em Dân chủ được thành lập vào năm 2013 là hội của các nhà hoạt động và những người bảo vệ nhân quyền trước đây bị cầm tù vì quan điểm chính trị của họ. Hội Anh em Dân chủ hỗ trợ sự phát triển một xã hội công bằng ở Việt Nam cũng như bảo vệ các tiêu chuẩn nhân quyền có trong hiến pháp Việt Nam và các công ước nhân quyền quốc tế. Trước một cuộc đàn áp năm 2017, Hội này đã đào tạo thường xuyên về các chủ đề nhân quyền cho công dân Việt Nam.
Vào tháng 4 năm 2018, bảy thành viên của Hội Anh em vì Dân chủ đã bị kết tội thực hiện các hoạt động nhằm lật đổ chính quyền và bị kết án tù nặng.
Ba dân oan trong một nhà bị bắt
Vào ngày 24 tháng 6 năm 2020, chính quyền đã bao vây và xông vào nhà và bắt giữ Trịnh Bá Phương và sau đó bắt luôn mẹ của Phương là Cấn Thị Thêu. Bà Thêu là một cựu tù đã bị bỏ tù hai lần vì đấu tranh cho quyền đất đai, và Phương cũng là một nhà hoạt động nổi tiếng, rất tích cực trong các vấn đề về quyền đất đai trong cộng đồng.
Công an cũng đã khám xét nhà của một thành viên thứ ba trong gia đình, Trịnh Bá Tư, anh trai của Phương, và bắt giữ anh ta. Cả ba cá nhân đều thẳng thắn chỉ trích sự cố đất đai ở Đồng Tâm và cảnh báo các nhà ngoại giao nước ngoài về vấn đề này. Họ bị buộc tội theo Điều 117.
Một dân oan đất đai khác là bà Nguyễn Thị Tâm cũng bị bắt tại Dương Nội cùng ngày với cùng tội danh
Như đã đưa tin, vào tháng 1 năm 2020, công an đã tấn công Đồng Tâm nơi người dân phản đối việc cho một công ty viễn thông thuộc sở hữu của quân đội thuê đất trong nhiều năm. Trong khi hành động, ba sĩ quan công an và người lãnh đạo 85 tuổi, Lê Đình Kình, đã thiệt mạng trong khi hàng chục người bị bắt vì “phá rối an ninh”. Sau đó, trên toàn quốc đã diễn ra đàn áp nhằm dập tắt những tranh luận công khai về vụ tranh chấp đất đai chết người này.
Hai nhà hoạt động chống tham nhũng bị kết án
Theo Defend the Defenders, vào ngày 8 tháng 5 năm 2020, Tòa án Nhân dân huyện Sóc Sơn tại Hà Nội đã kết án các nhà hoạt động chống tham nhũng, Đặng Thị Huệ và Bùi Mạnh Tiến về một tội ‘gây rối trật tự công cộng’ theo Điều 318 của Bộ luật Hình sự. Họ từng bị kết án 15 tháng tù. Hai người này bị bắt vào giữa tháng 10 năm 2019 khi chặn trạm thu phí BOT Bắc Thăng Long-Nội Bài (xây dựng-vận hành-chuyển giao) để phản đối việc thu phí bất hợp pháp.
Các nhà hoạt động chống BOT đã bị các nhân viên mặc thường phục và côn đồ đàn áp. Trước đó vào năm 2019, Hà Văn Nam và sáu người khác đã bị kết án và kết án từ 18 tháng đến 36 tháng giam tù vì ‘gây rối trật tự công cộng’.
Biểu tình ôn hoà – Người biểu tình bị truy tố xung quanh vụ tranh chấp đất đai ở Đồng Tâm
Như đã nói ở trên, các vụ phản đối tranh chấp đất đai Đồng Tâm vào tháng 1 năm 2020 đã khiến ba sĩ quan cảnh sát và một thủ lĩnh thiệt mạng. Vào tháng 6 năm 2020, chính quyền đã truy tố 25 người về các tội giết người trong vụ tranh chấp đất đai.
Theo truyền thông nhà nước, Viện kiểm sát nhân dân Hà Nội đã đưa ra các bản cáo trạng sau một cuộc điều tra kéo dài 20 ngày, cáo buộc con trai ông Lê Đình Đình là ông Lê Đình Chức, và cháu nội ông là Lê Đình Doanh và Lê Đình Uy tội giết người, cùng với 22 người khác bị buộc tội giết người. Nếu bị kết án họ có thể phải đối mặt với tối thiểu 12 năm tù hoặc bị kết án tử hình.
Bốn người khác trong làng bị buộc tội cản trở người thi hành công vụ, một tội danh mang án tù từ hai đến bảy năm.
Các nhà hoạt động đã tranh cãi phiên bản chính thức của vụ việc nói rằng cảnh sát đã tấn công người dân bằng cách sử dụng hơi cay, đạn cao su và đạn dược. Trong cuộc đột kích, đường làng đã bị chặn và điện thoại và internet đã bị cắt. Họ đã kêu gọi một cuộc điều tra của chính phủ để điều tra các sự kiện cơ bản về các sự kiện ở Đồng Tâm: căn cứ pháp lý cho cuộc đột kích, số cảnh sát, vũ khí được sử dụng bởi cả hai bên, lý do cắt điện thoại và kết nối internet, và số thương vong.
Những người bị giam giữ không được phép gặp mặt người thân.
VNTB (02.08.2020)
8 người ‘nhóm Hiến pháp’ hầu tòa
NGUỒN HÌNH ẢNH,FB NGA KIM, Chụp lại hình ảnh,Gia đình và người ủng hộ Facebooker Ngô Văn Dũng yêu cầu trả tự do cho ông
8 thành viên của nhóm Hiến Pháp bị đưa ra xét xử tại Sài Gòn ngày 31/7/2020 với cáo buộc về tội “Phá rối an ninh”.
Phiên xử diễn ra tại Tòa án Nhân dân Tối cao 131 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Bến Nghé, Q,1, TP Sài Gòn, sau hai lần bị hoãn mà không có thông báo chính thức về lý do của tòa án.
Cả tám người đã bị giam giữ gần hai năm nhưng chưa qua một lần xét xử.
Tám người bị đưa ra xét xử hôm 31/7/2020 bao gồm: Nguyễn Thị Ngọc Hạnh, Hoàng Thị Thu Vang, Đỗ Thế Hoá, Hồ Đình Cương, Lê Quý Lộc, Ngô Văn Dũng, Trần Thanh Phương, Đoàn Thị Hồng.
Trong sáng 31/7, mức án mà tòa đề nghị cho 8 bị cáo như sau:
Hoàng Thị Thu Vang : 6-8 năm tù
Đỗ Thế Hoá : 4-6 năm tù
Hồ Đình Cương : 4-6 năm tù
Lê Quý Lộc : 4-6 năm tù
Ngô Văn Dũng 4-6 năm tù
Trần Thanh Phương :3-5 năm tù
Đoàn Thị Hồng : 2,5 -3 năm tù
Kết quả ngày 31/7, Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thị Ngọc Hạnh (sinh năm 1976, hộ khẩu thường trú ở huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu; ngụ huyện Bình Chánh, Sài Gòn) 8 năm tù; Hoàng Thị Thu Vang (sinh năm 1966, hộ khẩu thường trú ở Khu phố 3, phường Trung Mỹ Tây, Quận 12, Sài Gòn) 7 năm tù, cùng về tội “Phá rối an ninh” theo Điều 118 Bộ luật hình sự 2015.
Cùng tội danh, ba bị cáo Đỗ Thế Hóa, Ngô Văn Dũng, Lê Quý Lộc bị HĐXX tuyên phạt 5 năm tù.
Hồ Đình Cương lãnh 4 năm 6 tháng tù, Trần Thanh Phương 3 năm 6 tháng tù, Đoàn Thi Hồng lãnh 2 năm 6 tháng tù.
Theo Luật sư Đặng Đình Mạnh, người bào chữa cho 8 bị cáo, lời cuối mà cả 8 người nói trước tòa là ‘Tuyên thệ: Quyết tử cho Tổ quốc trường tồn’.
‘Nhóm Hiến Pháp’ là ai?
NGUỒN HÌNH ẢNH,NGÔ VĂN DŨNG/FACEBOOK. Chụp lại hình ảnh,Facebooker Ngô Văn Dũng
Tám bị cáo của nhóm Hiến pháp sống ở nhiều nơi khác nhau tại Việt Nam, thường xuyên livetreams hoặc có các bài viết trên Facebook nói về tình trạng vi phạm hiến pháp, pháp luật của giới chức tại nhiều nơi ở Việt Nam gây thiệt hại cho người dân. Nhiều vụ việc trong số này cũng đã được báo chí Việt Nam phản ánh, như vụ nâng điểm cho con cán bộ ở Hà Giang.
Họ cũng tự nguyện phổ biến Hiến pháp và luật pháp cho người dân thông qua các bài đăng trên Facebook.
Trong số này, ông Ngô Văn Dũng (nickname Biển Mặn), là người được cộng đồng mạng biết đến nhiều hơn cả.
Ông Dũng thường xuyên đăng trên Facebook các bài viết về tình hình chính trị, xã hội của đất nước.
Năm 2018, gia đình ông Dũng thông báo ông mất tích. Vài tháng sau, qua nhiều nỗ lực tìm kiếm, gia đình mới biết tin ông Dũng đã bị bắt và giam ở số 4 Phan Đăng Lưu, Sài Gòn mà không hề nhận được thông báo của chính quyền về lý do.
Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) cho hay một số người đã chứng kiến lúc công an bắt giữ ông Dũng vào sáng 4/9/2018 và thông báo cho gia đình. Ông Dũng bị giam giữ từ đó tới nay mới được đưa ra xét xử.
NGUỒN HÌNH ẢNH,FB NGUYEN KIM THANH. Chụp lại hình ảnh,Gia đình Facebooker Ngô Văn Dũng trước cổng tòa án tại Sài Gòn hôm 31/7/2020
Thông tấn xã Việt Nam nói gì?
Bản tin chính thống nói theo cáo trạng, ngày 10/6/2018, bà Hạnh cùng các thành viên của nhóm “Hiến Pháp” tham gia biểu tình tại trung tâm quận 1.
Bản tin nói tháng 8/2018, bà Hạnh nghe lời kêu gọi của một số đối tượng chống đối chính trị ở nước ngoài thông qua hình thức livestream trên mạng xã hội.
Bà Hạnh đã chia sẻ về trang Facebook cá nhân của mình 81 video có nội dung kêu gọi người dân xuống đường tham gia tổng biểu tình vào ngày 4/9/2018.
Bản tin Thông tấn xã nói: “Được sự hứa hẹn tài trợ kinh phí cho cuộc biểu tình của các đối tượng ở nước ngoài, ngày 25/8/2018, Hạnh tổ chức cuộc họp với các thành viên để bàn bạc kế hoạch.
“Hạnh còn nhận và phân phát hung khí là 66 cây roi điện tự chế cho các thành viên tham gia nhằm mục đích sử dụng để chống trả lực lượng chức năng khi bị trấn áp, gây ra cảnh bạo loạn như kế hoạch mà các đối tượng chống đối chính trị ở nước ngoài đề ra cho nhóm.”
Bản tin nói: “Quá trình điều tra, các bị cáo thừa nhận đã nhận tiền tài trợ của các đối tượng chống đối chính trị ở nước ngoài để làm kinh phí hoạt động, trong đó Nguyễn Thị Ngọc Hạnh nhận tổng cộng 400 USD, Hồ Đình Cương nhận tổng cộng 800 USD, Trần Thanh Phương nhận tổng cộng 200 USD…”
BBC (31.07.2020)
Giới hoạt động, viên chức Mỹ bắt đầu ‘Ngày Vận động cho Việt Nam’ 2020
Uỷ viên USCIRF Anurima Bhargava và Giám mục Nguyễn Thái Hợp tham gia Hội luận Ngày Vận động Việt Nam hôm 31/7/2020.
Ngày Vận động cho Việt Nam, dịp các nhà lập pháp trong Quốc hội Hoa Kỳ trực tiếp lắng nghe nguyện vọng của các nhà hoạt động người Việt đến từ khắp nơi trên nước Mỹ và cả từ Việt Nam trong một nỗ lực gây chú ý về tình hình tự do tôn giáo và nhân quyền ở Việt Nam, bắt đầu sáng ngày 31/7.
Năm nay, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, cuộc vận động được thực hiện trực tuyến bắt đầu vào sáng ngày 31/7 với các cuộc hội luận về tự do tôn giáo, quyền của người bản địa.
Theo một thông cáo của ban tổ chức, Ủy ban Cứu Người vượt biển (BPSOS), thứ Sáu tuần sau 7/8, Ngày Vận động cho Việt Nam sẽ thảo luận quyền tự do biểu đạt và internet, tù nhân lương tâm, bài trừ tra tấn, và sẽ kết thúc vào ngày 14/8 sau khi thảo luận việc khai dụng các định chế nhân quyền cũng như các biện pháp chế tài.
Các diễn giả tham gia hội luận Ngày Vận động cho Việt Nam sáng ngày 31/7/2020. Photo BPSOS
Thành phần diễn giả bao gồm các giới chức của chính phủ Hoa Kỳ, các chuyên gia LHQ, đại diện của nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế, và đặc biệt các lãnh đạo tinh thần, các nhân chứng và các người đấu tranh nhân quyền người Việt ở trong và ngoài Việt Nam.
“Các diễn giả người Việt không chỉ cập nhật hiện trạng nhân quyền ở Việt Nam mà còn chia sẻ kinh nghiệm về các cách làm hiệu quả và đề ra phương hướng hành động tích cực,” Tiến sĩ Nguyễn Đình Thắng, Tổng Giám Đốc kiêm Chủ Tịch BPSOS, cho biết trong một thông cáo hôm 30/7.
Thông cáo cho biết thêm rằng phía chính quyền Hoa Kỳ sẽ có sự tham gia của Đại Sứ Lưu động đặc trách Tự Do Tôn giáo Quốc tế Sam Brownback, Uỷ Viên kiêm Phó Chủ tịch Uỷ hội Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế (USCIRF) Anurima Bhargava, Uỷ Viên USCIRF James Carr, Dân biểu Glenn Grothman, Dân biểu Alen Lowenthal, TNS Marco Rubio… Đặc biệt, sẽ có sự tham gia của Báo cáo viên Đặc biệt của LHQ về Tự do Tôn giáo hay Niềm tin Ahmed Shaheed.
Trả lời phỏng vấn VOA trong buổi hội luận sáng 31/7, bà Anurima Bhargava, Uỷ viên USCIRF, người bảo trợ cho tù nhân lương tâm tôn giáo Nguyễn Bắc Truyển, nói rằng bà sẽ tiếp tục vận động để chính quyền Việt Nam trả tự do cho ông Truyển, người đang thụ án 12 năm tù với cáo buộc “Lật đổ chính quyền”.
Bà nói: “Hiện tại ông ấy đang phải đối mặt với một số vấn đề về sức khỏe và các thách thức y tế và trong điều kiện rất khó để bất kỳ ai có thể đến thăm hoặc có thể cung cấp ngay cả các loại thuốc và các nhu yếu phẩm cần thiết cho ông ấy”.
“Đó là điều mà chúng tôi sẽ tiếp tục lên tiếng, đặc biệt khi chúng tôi thấy những người đang bị giam giữ chỉ vì sự vận động cho tự do tôn giáo và đức tin của họ mà phải đối mặt với những đe dọa và nguy hiểm như vậy”.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục vận động cho ông ấy cũng như các trường hợp khác trên khắp Việt Nam, nơi mọi người bị cầm tù chỉ vì cố gắng thực hiện quyền tự do tôn giáo của mình”.
Nhận định về Luật Tín ngưỡng & Tôn giáo của Việt Nam có hiệu lực từ ngày 1/1/2018, nhưng việc thực thi vẫn còn nhiều rào cản tại địa phương, bà Bhargava nói: “Chúng tôi tiếp tục cố gắng và buộc Việt Nam phải chịu trách nhiệm về những cách thức mà Luật Tín ngưỡng & Tôn giáo đang tạo ra một môi trường mà không phục vụ cho mọi người thuộc mọi tín ngưỡng”.
Từ Hà Tĩnh, Giám mục Nguyễn Thái Hợp, phát biểu tại Hội luận:
“Hiến pháp và pháp luật Việt Nam ghi nhận quyền tự do đi lại, nhưng trong thực tế có những vùng cấm mà linh mục và tu sĩ, và giáo dân không được phép đặt chân đến”.
“Việt Nam là một trong những nước được nổi tiếng về hệ thống công an chìm. Trong thời gian qua, rất nhiều nhà báo bị bắt vì tranh đấu cho nhân quyền, vì bảo vệ môi sinh”.
Giám mục Nguyễn Thái Hợp
“Nhà cầm quyền vẫn tiếp tục sử dụng lực lượng dư luận viên để đả phá tôn giáo trên mạng truyền thông với những lời lẽ và hình ảnh bẩn thỉu, tục tĩu để bôi nhọ các chức sức tôn giáo”
Giám mục Nguyễn Thái Hợp kết luận: “Nhà cầm quyền Việt Nam vẫn nhìn tôn giáo dưới lăng kính chính trị và ý thức hệ… Họ đã và đang tiêu tốn nhiều tiền của, nhân lực để theo dõi, đe dọa, dò xét, kìm phá các hoạt động tôn giáo”.
Đây là năm thứ 9 BPSOS tổ chức chương trình tổng vận động này, với sự kiện đầu tiên được tổ chức vào năm 2012 tại thủ đô Washington.
Trong diễn biến liên quan, hôm 30/7, TNS John Cornyn và TNS Marco Rubio, cùng gửi một bức thư cho Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo kêu gọi xem xét áp dụng Đạo luật Magnitsky Toàn cầu để chế tài các quan chức Việt Nam vi phạm nhân quyền và đưa Việt Nam vào danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo, còn gọi là CPC.
VOA (31.07.2020)
Luật tôn giáo của Việt Nam vi phạm Điều 18 của Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền
Hình minh họa. Người dân đi lễ chùa ở Hà Nội hôm 17/5/2011 AFP
Luật tôn giáo của Việt Nam vi phạm Điều 18 của Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền(UDHR), là phát biểu của một ủy viên của Uỷ hội Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế USCIRF tại Hội luận về ‘Quyền tự do tôn giáo và các quyền của người bản địa’ tại Việt Nam. Hội luận qua mạng diễn ra vào ngày 31 tháng 7 do tổ chức Cứu Người Vượt Biển Boat People SOS (BPSOS) điều phối.
Nữ luật sư Anurima Bhargava, phó chủ tịch USCIRF, cho rằng Luật Tôn giáo- Tín ngưỡng mà Việt Nam ban hành từ năm 2018, với những điều khoản đòi hỏi các tổ chức tôn giáo phải đăng ký, là những đòi hỏi không cần thiết và làm hạn chế quyền hành đạo.
Ủy viên Bhargava chia sẻ như vậy và bà cũng tái khẳng định quan điểm của USCIRF về việc đề nghị Bô Ngoại Giao Hoa Kỳ đưa Việt Nam trở lại vào danh sách Quốc gia cần quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo (Country of Particular Concern – CPC).
“Trước dịch COVID, công việc của tôi trong vai trò ủy viên là thăm viếng các quốc gia mà chúng tôi theo dõi để đánh giá tình hình tự do tôn giáo. Tháng 9 năm ngoái tôi cùng phái đòan USCIRF chính thức đến Việt Nam. Chuyến đi này thật thiết yếu vì nó cho chúng tôi cơ hội gặp gỡ các các lãnh đạo Công giáo, Phật giáo Việt Nam Thống Nhất, Phật giáo Hòa Hảo, Cao Đài và Tin Lành. Tôi trực tiếp được nghe về những khó khăn mà các tổ chức tôn giáo trải nghiệm dưới Luật Tôn giáo Tín ngưỡng mới. Có những tổ chức từ chối đăng ký vì quan ngại mất độc lập. Ngay cả những tổ chức tôn giáo đã lựa chọn đăng ký cũng đã gặp phải nhiều trở ngại quan liêu, và họ bị buộc phải cung cấp những thông tin riêng tư của thành viên của họ.
Ủy viên Bhargava kể rằng có nhiều lần, phái đoàn nghe thuật lại chuyện những quan chức địa phương không chịu thực hiện thủ tục đăng ký cho các hội thánh theo đúng thời hạn dưới pháp luật. Việt Nam đã ký và phê chuẩn Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị. Khi làm như thế, họ đã hứa với thế giới rằng họ sẽ tôn trọng và tuân thủ theo Điều 18 để bảo vệ tự do tín ngưỡng.
USCIRF quan niệm rằng những đỏi hỏi đăng ký của Luật Tôn giáo Tín ngưỡng quá nặng nề và vi phạm Điều 18 theo diễn dịch của Liên Hiệp Quốc.
USCIRF đã kêu gọi Việt Nam thay đổi bộ luật này và bãi bỏ yêu cầu đăng ký.
Ủy viên Bhargava nói rõ:
“Ít nhất chúng tôi mong rằng Việt Nam sẽ tháo gỡ những ngăn cản quan liêu và cho phép bất kỳ tổ chức nào được đăng ký nếu muốn.”
Lời phát biểu của ủy viện Bhargava mở đầu cho một chuỗi sinh hoạt được gọi là Ngày Vận Động cho Việt Nam, một chương trình thường niên của BPSOS từ năm 2012, quy tụ hàng trăm người hoạt động cho nhân quyền tại Washington DC, nhằm vận động ngành lập pháp Hoa Kỳ. Ngày Vận Động cho Việt Nam của BPSOS năm nay khác với hàng năm, được tổ chức trực tuyến vì đại dịch Covid-19.
Ngoài ủy viên Bhargava, còn có sự tham gia trực tuyến từ trong nước của Giám Mục Nguyễn Thái Hợp, giám mục chính tòa Giáo Phận Hà Tĩnh; cựu tù nhân lương tâm Hòa Thượng Thích Thiện Minh, và ông Trần Ngọc Sương, Chánh Trị Sự Đao Cao Đài.
Ba vị diễn giả từ Việt Nam cũng chia sẻ những nhận định của ủy viên Bhargava, với những dẫn chứng cụ thể mà họ trải nghiệm.
Giám Mục Nguyễn Thái Hợp nói với gần 150 người theo dõi trực tuyến, rằng Luật Tôn giáo Tín ngưỡng 2018 tuy “có một chút tích cực” nhưng bộ luật còn nhiều điều đáng quan ngại:
“Bộ luật quy định rõ ràng hơn nhiệm vụ và quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước về lãnh vực tôn giáo. Đồng thời thừa nhận tư cách pháp nhân phi thương mại của các tổ chức tôn giáo. Mới đây Ban Tuyên giáo chính phủ đã mở hệ thống dịch vụ công trực tuyến nhằm đơn giản và công khai hóa các thủ tục hành chánh cấp chính phủ về tôn giáo. Tuy nhiên trong bộ luật còn nhiều điều chúng tôi quan ngại, nhất là vẫn còn vực thẩm giữa văn bản và thực tế, giữa thành thị và nông thôn, giữa trung ương và địa phương.”
Giám mục Hợp nêu ra điển hình vấn đề mua bán đất của các tổ chức tôn giáo. Theo ông, tuy bộ luật thừa nhận tư cách pháp nhân của tổ chức tôn giáo,
“Nhưng cho đến này chưa một tổ chức tôn giáo nào có thể tự do mua bán đất đai vì còn bị chị phối bởi hiến pháp và luật đất đai. Theo luật đất đại hiện hành, các tổ chức tôn giáo không được mua bán, chuyển đổi, nhân thừa kế hoặc nhận tặng… Con đường duy nhất là xin nhà nước cấp đất. Đây là một một nút thắc bóp nghẹt quyền mở rộng cơ sở và hoạt động tôn giáo.”
Hòa Thương Thích Thiện Minh cho rằng Việt Nam đã và đang thi hành một chính sách bách hại tôn giáo. Ngoài việc không cho phép các tổ chức tôn giáo mua đất còn những áp lực khác:
“Với chủ trương quốc doanh hóa tôn giáo và đặt tôn giáo dưới sự kiểm soát của Mặt Trận Tổ Quốc, nhà nước Việt Nam đã thi hành một chính sách bách hại Phật giáo nói riêng và các tôn giáo nói chung bằng các hình thức sau đây:
Không chấp nhận các tôn giáo chân truyền hay độc lập.
Thúc đẩy vá áp lực các tôn giáo vào hệ thống quốc doanh.
Chiếm đoạt chùa chiền, chiếm đất đai tài sản của chùa độc lập phù thuộc GHPGVNTN.
Không cho phép xây cất hay mở mang cơ sở của các chùa độc lập hay chùa thuộc GHPGVNTN.
Không cấp hộ khẩu cho các tăng ni độc lập hay thuộc GHPGVNTN.
Cô lập hóa các chùa độc lập bằng cách ngăng cấm phật tử đến lễ Phật tại các chùa không thuộc hệ thống quốc doanh.”
Ông Trần Ngọc Sương, Chánh Trị Sự Đạo Cao Đài ở Thị Xã Gò Công, cho rằng bản chất chính quyền không thay đổi.
Tháng 4 năm 2020, chi phái Cao Đài do Đảng Cộng Sản Việt Nam dựng lên năm 1997 ra huấn lịnh tước bỏ vai trò Chánh Trị Sự, vốn do đồng đạo bầu lên, và trục xuất ông Sương ra khỏi Đạo Cao Đài.
“Tôi nhập môn vào Đạo Cao Đài 1926 vào năm 1974. Chi phái 1997 ra đời 23 năm sau đó, nhưng tháng 4 năm 2020, chi phái 1997 kết hơp với Ban tôn giáo tỉnh Tiền Gia ra huấn lệnh trục xuất tôi ra khỏi tôn giáo của họ là vô lý. Ngày 18 /6 /2020 tôi đã khởi kiện với tòa án huyện Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh. Đến nay, tòa không phản hồi.”
Ông Sương kêu gọi Quốc Hội Hoa Kỳ thường xuyên gửi phái đoàn đến Việt Nam, đặc biệt đến các nơi “bị hạn chế về tự do tôn giáo để Việt Nam thực sự có chính sách tôn trọng tôn giáo.”
Việc này càng khó trong thời kỳ đại dịch Covid. Ủy viên Bhargava kêu gọi những tham dự viên buổi hội luận trình với USCIRF những trường hợp vi phạm quyền tự do tôn giáo để ủy ban có cơ hội đáp ứng.
Cũng theo bà, chính quyền Việt Nam đã giam tù hơn 100 cá nhân chỉ vị họ đòi quyền tự do biểu đạt ôn hòa, trong đó có quyền tự do tôn giáo. USCIRF ghi nhận những nhà đấu tranh cho nhân quyền tự do tín ngưỡng vẫn tiếp tục bị tra tấn trong tù, và ủy viên Bhargava nói, đó chính là lý do USCIRF đề nghi Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đưa Việt Nam trở lại vào danh sách CPC.
Ông Sam Brownback, Đại sứ Lưu động về Tự do Tôn giáo Quốc Tế. US State Department
Trong phần hai của Hội luận vào chiều ngày 31/7, ông Sam Brownback, Đại sứ Lưu động về Tự do Tôn giáo Quốc Tế, chia sẻ:
“Dường như Việt Nam theo đuổi một đường lối tiệm cận đúng mức chứ không để trở thành Quốc gia bị quan tâm đặc biệt vì tự do tôn giáo. Chúng tôi cảnh cáo khi nói với họ là họ không thể ngược đãi, đặc biệt đối với dân tộc thiểu số trên Tây Nguyên theo cách này. Vấn đề là quí vị không thể bắt bớ những người dân bản địa. Quý vị cần đối xử với tốt với người Hmong, người Montagnard, các tín đồ Cao Đài, Phật giáo… Chính phủ Việt Nam thực sự chỉ muốn đẩy đến ranh quốc gia đáng quan tâm đặc biệt chứ không để bị liệt vào CPC.”
Đại sứ Brownback cho biết Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế được công bố vào tháng 10 hiện đang trong giai đoạn được Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo xem xét để lấy quyết định về quốc gia nào cần đưa vào danh sách CPC.
Chương trình Hội luận Vận động Nhân quyền và Tự do Tôn giáo sẽ tiếp diễn với những cuộc hội luận trực tiếp dẫn đến ngày 22 tháng 8, ngày Quốc tế Tưởng niệm Nạn Nhận bị Bạo hành vì Tôn giáo hay Niềm tin.
RFA (31.07.2020)
Liệu trí thức có môi trường tự do sáng tạo trong thể chế Việt Nam hiện nay?
Thủ tướng Việt Nam ông Nguyễn Xuân Phúc tại buổi gặp mặt 203 đại biểu đại diện cho hơn 6,5 triệu trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ… vào chiều ngày 30 tháng 7 năm 2020. Courtesy chinhphu.vn
Thủ tướng Việt Nam ông Nguyễn Xuân Phúc vừa có phát biểu nhấn mạnh về việc ‘Kiến tạo môi trường tự do sáng tạo cho trí thức’.
Ông Nguyễn Xuân Phúc đưa ra tuyên bố vừa nói tại buổi gặp mặt 203 đại biểu đại diện cho hơn 6,5 triệu trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ… vào chiều ngày 30 tháng 7 năm 2020.
Từ Sài Gòn hôm 31 tháng 7 năm 2020, Giáo sư – Tiến sĩ Nguyễn Đăng Hưng, người có nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại Bỉ và Việt Nam, nhận định với Đài Á Châu Tự Do:
“Tôi đồng ý với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là môi trường sáng tạo phải có không khí tự do. Và Thủ tướng có ý đó cho điều kiện căn bản cho sinh hoạt khoa học, sinh hoạt của nhân tài, trí thức… đó là một điều tốt. Nhưng vấn đề là làm sao thực hiện, tôi nghĩ đầu tiên là phải có chính sách cho các nhân tài, trí thức ở và sinh hoạt tại Việt Nam, và qua họ có những minh chứng rõ rệt là có những thay đổi về chính sách của chính phủ kiến tạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.”
Người đứng đầu chính phủ Hà Nội cho rằng, hiện nay đất nước đã thống nhất, hòa bình, nên các nhà khoa học, trí thức có điều kiện thuận lợi để sáng tạo, nghiên cứu, góp phần làm Việt Nam luôn tăng hạng trong Bảng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu, những năm gần đây.
Theo Báo cáo về xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2019 do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) công bố hôm 24 tháng 7 năm 2019, Việt Nam tăng 3 bậc lên vị trí 42/129 quốc gia/nền kinh tế. Trước đó vào năm 2018, Việt Nam cũng tăng 2 bậc so với năm 2017.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển IDS đã tự giải thể, khi trao đổi với Đài Á Châu Tự Do liên quan vấn đề này cho rằng, muốn đánh giá việc tạo điều kiện, khuyến khích sáng tạo tại Việt Nam, cần phải xem xét nhiều khía cạnh:
“Cái này phải phân biệt nhiều mặt, ví dụ về khoa học kỹ thuật thì cơ bản có những khuyến khích để người ta sáng tạo. Bởi vì việc ấy gắn với việc sản xuất kinh doanh, mà sản xuất kinh doanh ở Việt Nam bây giờ trừ một số doanh nghiệp của nhà nước, thì tuyệt đại bộ phận là của tư nhân và của người nước ngoài. Hay nói cách khác, khu vực tư nhân có nhu cầu và có khuyến khích như vậy để người ta đổi mới sáng tạo vì mục đích kinh doanh, tức là có động lực đấy. Tuy nhiên môi trường bản thân nền kinh tế Việt Nam, và nhất là quy định về sở hữu trí tuệ chưa được chặt chẽ cho lắm. Cho nên do môi trường thực tại của Việt Nam, việc đấy không được phát huy như người ta mong muốn.”
Còn đối với những sáng tạo về mặt xã hội, về mặt tổ chức… Tiến sĩ Nguyễn Quang A cho rằng rất quan trọng, riêng trong khu vực tư nhân, làm sao để cải thiện tổ chức công ty thì cũng được khuyến khích tại Việt Nam, vì bản thân những người chủ khuyến khích việc đó. Tuy nhiên ông nói tiếp:
“Nhưng sáng tạo về mặt xã hội, để tổ chức lại các tổ chức xã hội, các đảng phái… cái chuyện đấy là cấm chỉ ở Việt Nam, chỉ có đảng cộng sản Việt Nam là độc quyền. Cho nên ý kiến ông Phúc nói như thế phải đi từng mảng, từng khía cạnh thì mới có ý nghĩa. Mặt khác, ông Phúc là người sính từ ngữ, nào là ‘chính phủ kiến tạo’… đang trong quá trình đấu tranh khốc liệt cho đại hội tới thì tất nhiên ông ấy phải nói những ý tưởng, có thể cũng chẳng phải của ông ấy mà do học mót ở đâu đấy, để tâng cái công của ông ấy lên, để đánh bóng tên tuổi của ống ấy, có thể có khía cạnh ấy trong lời phát biểu của ông ấy.”
Khẳng định của ông Nguyễn Xuân Phúc cũng không phải là không có cơ sở, ông đưa ra dẫn chứng, trong đại dịch Covid-19, các nhà khoa học đã kịp thời nghiên cứu thành công kít xét nghiệm, sáng tạo phần mềm khai báo y tế, truy vết người nghi nghiễm… những đóng góp này góp phần đưa Việt Nam thành một trong những nước đầu tiên thành công trong chống chọi đại dịch.
Tuy nhiên tại buổi gặp gỡ, Giáo sư Nguyễn Trung Việt thuộc Đại học Thủy lợi cho biết nhiều nhà khoa học, trí thức đang gặp khó khăn để phát huy năng lực vì vướng cơ chế… Theo ông Việt, dù đã có chủ trương ‘khoán’ nghiên cứu khoa học tới sản phẩm cuối cùng nhưng việc nghiên cứu các đề tài vẫn phải bám theo các định mức chi tiêu, tạo gánh nặng cơm, áo, gạo, tiền cho nhà khoa học.
Vấn đề Giáo sư Nguyễn Trung Việt nêu lên trong nhiều năm qua cũng đã được nhắc đến, vì ngày càng nhiều du học sinh, các nhà khoa học đi tu nghiệp, không muốn quay trở lại Việt Nam để làm việc.
Minh chứng rõ nhất là trong số 17 quán quân ‘Đường lên đỉnh Olympia’ đi du học Úc, chỉ 2 người chịu về nước.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, khi trả lời Đài Á Châu Tự Do, nhận định:
“Những học sinh giỏi ở Việt Nam khi đi học ở nước ngoài thì tỷ lệ quay trở lại Việt Nam là thấp, đã được thừa nhận. Lý do thì có thể thứ nhất là tiền lương cho người trí thức quá thấp. Cũng có những người thì sẵn sàng chấp nhận tiền lương thấp, họ vẫn sẵn sàng làm việc, nhưng lý do thứ hai có thể nghiêm trọng hơn, đó là khả năng phát triển và phát huy kiến thức và tài năng của họ là thấp. Có những trường hợp những người tiến sĩ đó về không được phân công, không được tận dụng, không được cho phát huy năng lực… Thứ ba, là điều kiện vật chất cũng như điều kiện nghiên cứu chưa đáp ứng được nhu cầu nghiên cứu của họ. Phòng thí nghiệm thì chưa được trang bị đáp ứng nhu cầu, còn tài liệu và cách tiếp cận thông tin, khả năng đi dự các hội thảo nước ngoài, tiếp xúc các hội nghị quốc tế cũng còn nhiều mặt hạn chế.”
Tiến sĩ Phạm Thị Liên, giảng viên cao cấp Trường Đại học Công nghệ Sydney, Úc, đã thực hiện một nghiên cứu vào năm 2019, có đối tượng tập trung là các du học sinh trở về nước. Nghiên cứu của Bà đã kháo sát 440 du học sinh, trong đó phỏng vấn sâu hơn 48 người gồm 21 du học sinh và các thành viên gia đình, đồng nghiệp của họ, để xem mức độ thỏa mãn của họ với công việc hiện tại ở Việt Nam so với những kiến thức, kỹ năng mà họ học được tại nước ngoài, cũng như kỳ vọng của họ khi du học.
Công bố kết quả sau khảo sát với báo chí, Tiến sĩ Phạm Thị Liên cho biết 100% du học sinh đều mong muốn ở lại nước họ đến học để làm việc, dẫu gia cảnh của họ có thể là khá giả hoặc họ đang có việc làm tại Việt Nam.
Theo Giáo sư – Tiến sĩ Nguyễn Đăng Hưng, nên có những chính sách tử tế với trí thức phản biện. Bởi vì xã hội phải có phản biện, chính sách phải có phê phán và góp ý của người trí thức, thì mới có thể kiện toàn và đi đến tối ưu. Ông nói tiếp:
“Vấn đề đầu tiên là nên tránh có những phát biểu, có những hành động, phương án đặt những trí thức phản biện ở vị trí đối nghịch. Nên khuyến khích và tạo điều kiện để những lời phản biện tâm huyết, chính đáng, những lời phản biện xây dựng có thể có chỗ để phát biểu trên những phương tiện truyền thông chính thức, ngay cả những lời phản biện nhiều khi trái tai. Nếu có được môi trường đó, nếu phương tiện truyền thông đại chúng Việt Nam mà có những hành động cởi mở đó, thì tự nhiên người ta thấy môi trường có thay đổi.”
Giáo sư – Tiến sĩ Nguyễn Đăng Hưng cho rằng, nếu làm được như vậy, những trí thức ở nước ngoài, những nhà khoa học có tâm huyết với Việt Nam, sẽ hướng về đất nước, hoặc có thể những trí thức này sẽ trực tiếp tham gia góp phần phát triển đất nước.
RFA, 31.07.2020