Thấy gì qua chuyến viếng thăm Việt Nam của PTT Mỹ Kamala Harris?
Jackhammer Nguyễn
27-8-2021
Có nhiều điều mà mọi người có thể nhận ra trong chuyến viếng thăm của Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris tới Việt Nam, tuy nhiên điều quan trọng nhất, như tác giả Trần Hưng Đạo, trong bài “Chuyện lạ mà quen” bên dưới, đó là bà Harris rủ Việt Nam về phe Mỹ để chống lại Trung Quốc, nhưng các vị lãnh đạo Việt Nam cứ ậm à ậm ừ.
Có lẽ tác giả Trần Hưng Đạo cũng không ngạc nhiên về điều này, rằng Hà Nội vẫn tiếp tục chính sách đu dây cố hữu của họ giữa Bắc Kinh và Washington.
Về điểm này tôi không đồng ý với tác giả Trần Hưng Đạo.
Hội chứng Havana là điều bí ẩn làm đau đầu giới tình báo Mỹ gần 10 năm nay. Các nhà ngoại giao, nhân viên chính phủ Mỹ ở nước ngoài dường như bị một kẻ thù nào đó tấn công bằng vũ khí âm thanh, gây tổn hại sức khỏe, đến nỗi có người phải nghỉ việc.
Có khoảng 200 người Mỹ đã bị tấn công, cùng một số người Canada. Đầu tiên những người Mỹ ở Havana, Cuba, bị tấn công. Sau đó tại một số nơi khác như Bắc Kinh, Vienna (Áo) và… Hà Nội, với hai người mắc phải, và người sau cùng bị “sự cố” vào ngày trước khi chiếc Không Lực Hai của bà Harris cất cánh từ Singapore.
Theo tôi thì chuyện ông Phạm Minh Chính tiếp ông Hùng Ba không có gì là quan trọng đối với phía Mỹ. Họ đã quá quen thuộc với lối ngoại giao phùng mang trợn má, nhưng hớt hơ hớt hải của Bắc Kinh. Họ cũng chẳng lạ cái chuyện Hà Nội tiếp tục… đu dây. Lần lại lịch sử ngoại giao Hoa Kỳ, có lẽ ta sẽ không thấy kiểu đòn gió như vậy. “Sự số sức khỏe” xảy ra ngay trước chuyến đi làm cho người Mỹ “cẩn tắc vô áy náy” mà thôi. Và đó cũng lại là một thói quen của họ từ xưa đến nay.
Chính vì Hà Nội đu dây nên chuyến ngoại giao của bà Harris đã được báo chí Mỹ mệnh danh là charming offensive (nếu vui vẻ thì ta dịch là “ngoai giao thân thiện”, nếu bực bội như Bắc Kinh thì gọi là “ve vãn”).
Mà không chỉ là charming offensive, một hành động của người Mỹ thường bao gồm nhiều mục tiêu, đúng với thói quen tính toán từ vị trí một cường quốc toàn cầu của họ (Những người CSVN gọi là “sen đầm quốc tế”). Một chuyến đi như vậy là để giải quyết nhiều vấn đề đối ngoại, và cả đối nội nữa.
Về đối ngoại thì rõ ràng là chuyến đi này được dự trù từ lâu, trước những biến cố ở Afghanistan, nhưng là một bước song hành với việc từ bỏ Afghanistan. Trò chơi lớn (great game) vùng Trung Á đã lỗi thời và tốn kém, bỏ nó đi để chơi tiếp trò chơi lớn vùng Ấn Độ – Thái Bình Dương là một điều rất hợp lý.
Như trong một bài trước đây tôi có nói về trọng tâm của Mỹ không còn là Kabul nữa, mà có thể là Hà Nội, điểm quan trọng trên bức tường phía Đông, Tokyo-Seoul-Đài Bắc-Hà Nội-Singapore, ngăn chặn sự bành trướng của Bắc Kinh.
Trên cái trục này, Washington không phải tốn kém vào cái gọi là “xây dựng quốc gia” nữa, vì các nước này đều là những nước đang được điều khiển bởi những chính quyền mạnh, và có cùng lợi ích với Mỹ.
Về đối nội, rất có khả năng là bà Harris được giao trọng trách ngoại giao đi Đông Nam Á lần này chính là kế hoạch chuẩn bị thế hệ lãnh đạo tương lai của đảng Dân chủ Mỹ, với một Harris có quan điểm trung tả, phù hợp với đại đa số cử tri của đảng này, một loại standard bearer, dạn dày chính trường Hoa Kỳ, nhưng còn lạ lẫm về đối ngoại. Bà Harris đã được giao chuyện di dân từ Nam Mỹ, một chức trách tạo điều kiện cho bà thực hiện chuyến đối ngoại đầu tiên tới Mexico và Guatemala.
Khi đã quyết định charming (“duyên dáng” cũng được mà “ve vãn” cũng được) thì có sá gì cái chuyện đỏng đảnh của đương sự! Một triệu liều vắc xin Pfizer, một chiếc tàu tuần tra biển đường dài, hàng chục triệu Mỹ kim viện trợ,… không nằm ngoài cái charming đó. Nó chưa phải là cái gì lớn lao như hàng tỷ Mỹ kim vũ khí đối với Đài Bắc, nó mới chỉ là một số vốn nhỏ để đầu tư vào dự án… Hà Nội.
Huống hồ chi nếu căn cứ vào sự bối rối của ông Phạm Minh Chính trước người phụ nữ duyên dáng Kamala Harris, hay là lời tán dương nữ tổng thống Mỹ da màu đầu tiên của ông Nguyễn Xuân Phúc (mà tôi cho là chân thành), thì ta thấy Hà Nội không dám ỏng ẹo tí nào. Cũng dễ hiểu thôi, họ đang rối bời vì Covid, họ đang cần thị trường Mỹ như ốc đảo giữa sa mạc cho thời kỳ hậu Covid.
Cuối cùng, có ba điều mà tôi cho là quan trọng trong chuyến đi của bà Harris mà khá đông người bỏ qua, đó là xây dựng cơ sở của Cơ quan phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ ở Đông Nam Á, ngay tại Hà Nội, sát nách Trung Quốc. Thứ hai là chính thức tổ chức hoạt động cho đội chí nguyện hòa bình Hoa Kỳ, Peace Corp, và thứ ba là công bố dự án cơ ngơi bề thế của đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam.
Tất cả chứng tỏ ý định của người Mỹ ở lại lâu dài trên mảnh đất có đến 100 triệu dân này, mà đa số dân chúng đã rất cảm kích sau cái charming offensive của bà Harris, như lời cựu đại sứ Việt Nam tại Mỹ, Nguyễn Quốc Cường, viết trên báo Tuổi Trẻ: Người bạn trong lúc khó khăn là người bạn đích thực./.
Tiếng Dân
Chuyện “lạ mà quen” nhân chuyến thăm Việt Nam của Phó Tổng thống Kamala Harris
Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris và Thủ tướng Phạm Minh Chính ở Hà Nội hôm 25/8/2021
ReutersTàu (khựa) chẳng lạ mà sự hèn hạ thì quá quen! Chỉ vài tiếng trước khi chuyên cơ bà Harris đáp xuống phi trường quốc tế Nội Bài, Trung Quốc gõ cửa yêu cầu “Tể tướng nước Việt” phải tiếp ông ta không được chậm trễ. Thật ra, nếu nghĩ đến quốc thể, Phạm Minh Chính có thể cử một Phó Thủ tướng, thậm chí một Bộ trưởng tiếp “sứ thần” dù được cho là để nhận hai triệu liều vắc-xin chống COVID-19, với cái cớ phải trao gấp cho Chính phủ Việt Nam. Nhưng vốn đã nhận chiếu chỉ từ “Tập triều”, dù đang bận lút đầu, Phạm Minh Chính vẫn phải thù tiếp Hùng Ba chiều muộn hôm qua (24/8). Không chỉ tiếp, Thủ tướng Việt Nam còn phải thề thốt với “sứ thần đại quốc” rằng, Hà Nội “không liên kết với nước này để chống lại nước kia”. Chẳng rõ, Tàu có đưa ra tối hậu thư gì không, nhưng “tể tướng nước Việt” phải tuyên bố như thế trước bàn dân thiên hạ, chỉ vài giờ trước khi chuyên cơ của quốc khách hạ cánh [1].
Chuyện “lạ mà quen” ấy không lọt qua được mắt người Mỹ. Đồng nghiệp một tờ báo lớn trong nước nói với tôi, anh không thích thuyết âm mưu, nhưng rõ ràng sự cố sức khoẻ không thể khắc phục một cách mau chóng vậy. Phải chăng toà Đại sứ Hoa Kỳ ở Hà Nội đã kịp điện cho bà Phó Tổng thống đang chuẩn bị ra sân bay quân sự Paya Lebar, lên đường sang Việt Nam. Mất ba tiếng đồng hồ để liên lạc giữa Văn phòng Phó Tổng thống với Hoa Thịnh Đốn: “Bay hay không bay tiếp?” Đúng như thông cáo cuối cùng của Đại sứ quán Hoa Kỳ đưa ra: “Sau khi đánh giá kỹ lưỡng, quyết định được đưa ra là chuyến đi của Phó Tổng thống vẫn tiếp tục.” Thông cáo cho biết thế nhưng không nêu chi tiết. Dường như cả chủ nhà lẫn khách cuối cùng đã thoả thuận được một thứ ngôn ngữ ngoại giao “trung tính”, đó là “sự cố sức khoẻ bất thường” hay còn gọi là “hội chứng Havana”, để khoả lấp xì-căng-đan ngoại giao hiếm hoi nói trên. Phó Tổng thống Mỹ vẫn tới Hà Nội sau khi chuyến bay bị trì hoãn vì cái “sự cố sức khoẻ” hy hữu như thượng dẫn [2].
Trước khi Phó Tổng thống Mỹ sang Hà Nội mấy ngày, một dư luận viên “lạ mà quen” trên tờ Quân đội Nhân dân tung chưởng đánh vỗ mặt bà Harris. Đó là bài viết dưới dạng chính đề, đầy tiếng gươm khua và sặc máu thù hận. Xứng đáng là một xã luận “kháng Mỹ viện Tàu” khét tiếng, chửi Mỹ có thể nói không còn lời nào thô thiển hơn trên mặt báo. Giá thử lúc Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Công an Tàu khựa sang Hà Nội, Ban biên tập cũng “đằng đằng sát khí” nhắc lại cuộc chiến tranh biên giới 1979 và những vụ thảm sát chiến sĩ ta ngoài Trường Sa, Hoàng Sa thì những hồn tử sĩ mới đây chắc được an ủi phần nào. Một học sinh trung học hớt hải hỏi ông bố, tại sao trước khi khách sang Việt Nam, Đảng ta lại chửi Mỹ hăng vậy bố. Ông bố, vốn là quân nhân về hưu, giải thích ngoằn nghèo, cậu học sinh thẳng thắn, thế mỗi khi bố đón bạn, có bao giờ bố hắt cả thùng nước gạo vào mặt khách trước khi khách vào nhà không? [3].
Chuyện “lạ mà quen” hỗn hào khác: Nhiều người dân Việt Nam thời gian qua đã bày tỏ nghi ngờ về hiệu quả và độ an toàn của vắc-xin Trung Quốc và bày tỏ mong muốn không phải tiêm Sinopharm và muốn được dùng vắc-xin của Mỹ như Pfizer hay Moderna… Lãnh sự quán Trung Quốc ở TP.HCM hồi cuối tuần trước đã đăng tải trên Facebook tranh biếm hoạ công kích người dân Việt Nam sắp chết đuối vì đại dịch mà lại chê “phao” vắc-xin của Trung Quốc. Sau khi bị cư dân mạng kịch liệt chỉ trích, Lãnh sự quán Trung Quốc buộc phải rút dòng trạng thái ấy khỏi trang Facebook. Đọc những dòng tráng thái sặc mùi Đại Hán, thấy ngay được “não trạng bệnh hoạn” của nhà đương cục Tàu, chuyên doạ dẫm, ức hiếp Việt Nam, không chỉ trên biển đảo quê hương, mà ngay mỗi khi Việt Nam và Hoa Kỳ có trao đổi đoàn cấp cao qua lại thăm viếng nhau.
Facebook của LSQ Trung Quốc ở TPHCM
Chưa biết có phải chuyện “lạ mà quen” cuối cùng không, đó là truyền thống nói một đằng, làm một nẻo? Đàn áp khốc liệt xã hội dân sự trong nước nếu dám đứng lên đòi kinh tế thị trường, nhà nước pháp quyền và xã hội công dân. Nhưng khi đi ra nước ngoài hay đón khách nước ngoài thăm Việt Nam, thì từ Tổng bí thư, Chủ tịch nước đến Thủ tướng… đều ngửa tay “xin” đối tác công nhận “Việt Nam chúng tôi có kinh tế thị trường”. Tương tự, một câu chuyện khác lớn hơn: Rất muốn có quan hệ đối tác chiến lược với Mỹ, rất muốn Mỹ và đồng minh có mặt trên Biển Đông để ngăn chặn Tàu khựa “múa gậy vườn hoang”, nhưng rồi lần lữa chục năm có lẻ, không ra nổi một tuyên bố đàng hoàng. Đành selfie (tự sướng): Tên gọi không quan trọng, thực chất mới là cần. Hội đàm với Chủ tịch Nguyễn Xuân Phúc, bà Harris tuyên bố ủng hộ việc nâng tầm mối quan hệ với Việt Nam từ đối tác toàn diện lên đối tác chiến lược. Tuy nhiên, ông Phúc đã đánh bài lờ kiến nghị này của phía Mỹ (4).
Cuối cùng, vấn đề cốt tử của nước Mỹ hiện nay sau khi triệt thoái khỏi Afghanistan là “quay lại châu Á” và “quay lại để ở lại”. Bà Harris đã trình bày trước cả ông Phúc lẫn ông Chính về tầm nhìn Indo-Pacific và kêu gọi hai nước, Hoa Kỳ và Việt Nam cùng bàn bạc những bước đi cụ thể nhằm chia sẻ tầm nhìn chung liên quan đến tương lai của khu vực “Indo-Pacific tự do và rộng mở” (FOIP). Một lần nữa trong phát biểu của cả Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc lẫn Thủ tướng Phạm Minh Chính đều không có một câu nào bày tỏ sự hưởng ứng đối với lời kêu gọi của bà Phó Tổng thống. Có lẽ cho đến khi về tận Washington, bà Kamala Harris và người Mỹ vẫn còn đi từ ngỡ ngàng này đến ngỡ ngàng khác, không hiểu nổi cái văn hoá chính trị của xứ sở này: “văn hoá” của sự không minh bạch hay sự không minh bạch của văn hoá?
Phải chăng như thế là đu dây?
Nguyễn Đình Cống
27-8-2021
Lâu nay, nhiều người cho rằng lãnh đạo nhà nước Việt Nam đang chọn cách đu dây giữa các cường quốc. Họ nghĩ rằng chọn cách đó là khôn ngoan. Tôi lại nghĩ hơi khác, rằng chỉ nên xem đu dây là giải pháp tình thế, tạm thời, vì đó là sự khôn ngoan của kẻ yếu thế mà láu cá, chứ không phải cách hành xử lâu dài của người thông minh.
Nhưng có phải Việt Nam đang đu dây thật không? Tôi cho là không. Vậy thực chất, Việt Nam đang làm gì với các cường quốc?
Bài của Lưu Trọng Văn gợi cho tôi ý nghĩ rằng, lãnh đạo nhà nước Việt Nam không đu dây mà đang làm một việc tồi tệ hơn, đó là ôm chân Trung Cộng và lợi dụng lòng tốt của Mỹ, với ý nghĩ rằng Mỹ đang cần sự ủng hộ của Việt Nam.
Khái niệm cơ bản của đu dây là giữ cân bằng. Không những Lưu Trọng văn mà rất nhiều người thấy rõ sự mất cân bằng trong quan hệ giữa Việt Nam với Mỹ và Trung Quốc.
Việt Nam đề ra chính sách ba không, rồi nâng lên thành bốn không, là mắc vào âm mưu thâm độc của Trung Cộng, là theo chỉ đạo của chúng nó. Làm như vậy đã không biết hỗ thẹn, mà còn ra sức tự hào. Đáng chê trách và cũng đáng thương thay!
Mất cân bằng (hoặc cán cân lệch) sẽ… ngã đổ khi nó đạt đến và vượt qua trạng thái giới hạn. Sự lạnh nhạt trong việc đón bà Phó Tổng thống Mỹ vừa qua là thêm một giọt nước về phía mất cân bằng. Nếu vẫn tiếp tục như thế này, không sớm thì muộn, sẽ ngã đổ. Biết làm sao bây giờ!
Xin chép lại đây lời đề nghị của Lưu Trọng Văn: “Cân bằng các mối quan hệ giữa hai cường quốc Mỹ, Trung Quốc một cách công khai, minh bạch, tự chủ, độc lập với niềm tự hào Dân tộc là đòi hỏi vô cùng chính đáng mang tính Lịch sử của Nhân dân Việt Nam đối với TBT Nguyễn Phú Trọng – người thực tế theo điều 4 Hiến pháp là lãnh đạo cao nhất hiện nay của Việt Nam. Đáp ứng hay không đòi hỏi này, là trách nhiệm Lịch sử của chính nhà lãnh đạo cao nhất ấy”.
Cán cân lệch sẽ… ngã
Lưu Trọng Văn
Sau phản ứng của dư luận trong nước và có thể cả từ phía Mỹ, chắc lãnh đạo Việt Nam đã có chỉ đạo cho truyền thông phải đưa tin đầy đủ cùng nội dung chính các cuộc hội đàm cấp cao Việt-Mỹ.
Sáng nay Tuổi trẻ – tờ báo chính trị xã hội hàng đầu VN đã tường thuật:
“Phát biểu tại cuộc hội đàm với Thủ tướng Phạm Minh Chính, bà Harris cho biết Mỹ cân nhắc “làm những điều chúng tôi có thể” nhằm nâng tầm mối quan hệ đối tác toàn diện hiện nay giữa hai nước lên đối tác chiến lược. “Điều này sẽ gửi đi một tín hiệu tích cực tới chính phủ, nhân dân hai nước cũng như khu vực khi chúng ta làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa hai bên”.
Khi truyền thông VN công khai đề nghị này của đại diện hàng đầu Chính phủ Mỹ thì lãnh đạo Việt Nam, cụ thể người có toàn quyền cao nhất là TBT Nguyễn Phú Trọng không thể im lặng mà phải chỉ đạo trả lời đề nghị chính thức của Mỹ.
Đu dây là nghệ thuật của các nhà lãnh đạo các quốc gia có vị trí địa chính trị quan trọng. Trong mối tương quan của thế giới, việc không chọn phe là sự khôn ngoan để quốc gia của mình có sự ổn định cần thiết, không bị lệ thuộc vào bất cứ cường quốc nào. Thuật ngữ “đu dây” là biểu hiện của việc không chọn phe ấy.
Việc đu dây chỉ an toàn nếu không bị lệch cán cân.
Hiện Việt Nam đang phải vào tình thế đu dây giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới là Mỹ và Trung Quốc.
Nhưng VN lại đang chính danh có hiệp định mức cao nhất của sự gắn bó là “Đối tác Toàn diện Chiến lược” với Trung Quốc, trong khi đó lại chỉ chính danh ký kết hiệp định “Đối tác Toàn diện”, mức thứ ba của sự gắn bó, với Mỹ.
Điều này thể hiện ở khía cạnh chính danh, cán cân quá lệch về phía Trung Quốc bấy lâu nay.
Chúng ta phải minh bạch và sòng phẳng trước thực tế chính danh này.
Sự lệch cán cân quá rõ ấy, nếu không chỉ chính danh mà trên thực tế, thì đương nhiên không thể tạo an toàn cho người đu dây. Và, điều mấu chốt của sự không an toàn ấy sẽ đẩy cả một Quốc gia, một Dân tộc mất an toàn.
Cần phải điều chỉnh sự quá lệch cân này vì quyền lợi Quốc gia, Dân tộc mà chính TBT Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: với Đảng CS VN thì quyền lợi Quốc gia, Dân tộc là trên hết.
Cân bằng các mối quan hệ giữa hai cường quốc Mỹ, Trung Quốc một cách công khai, minh bạch, tự chủ, độc lập với niềm tự hào Dân tộc là đòi hỏi vô cùng chính đáng mang tính Lịch sử của Nhân dân Việt Nam đối với TBT Nguyễn Phú Trọng – người thực tế theo điều 4 Hiến pháp là lãnh đạo cao nhất hiện nay của Việt Nam.
Đáp ứng hay không đòi hỏi này là trách nhiệm Lịch sử của chính nhà lãnh đạo cao nhất ấy.
48 giờ Kamala Harris ở Hà Nội: Ngắn ngủi nhưng tác động lâu dài
- Lê Quỳnh
- BBC News Tiếng Việt
REUTERS Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris tổ chức họp báo trước khi rời Hà Nội, Việt Nam, ngày 26 tháng 8 năm 2021
Chiều 26/8, Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris đã tạm biệt Hà Nội, với hoạt động cuối cùng là cuộc họp báo 20 phút.
Dựa theo tài liệu của phía Hoa Kỳ và Việt Nam, chúng tôi dựng lại các hoạt động của bà trong 48 giờ thăm Việt Nam.
Thứ Ba 24/8/2021, 10 giờ tối:
Chuyến máy bay của Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris từ Singapore đến Việt Nam tối 24/8 đã bị hoãn ba giờ đồng hồ do một cuộc điều tra về nghi ngờ xảy ra ‘Hội chứng Havana’ cho nhân viên Mỹ ở Hà Nội.
Bà Harris đã đáp xuống Nội Bài vào khoảng 10 giờ tối, giờ Hà Nội.
Hội chứng Havana là tên gọi của một loạt các sự cố sức khỏe bí ẩn được cho là xảy ra lần đầu tiên với các nhà ngoại giao Mỹ và các nhân viên chính phủ khác ở thủ đô Cuba bắt đầu từ năm 2016.
Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội ra thông cáo:
“Cuối giờ chiều nay, phái đoàn công tác của Phó Tổng thống đã bị trì hoãn trong việc rời Singapore bởi vì Văn phòng Phó Tổng thống đã được thông báo về một báo cáo về một sự việc y tế mới đây có thể là bất thường tại Hà Nội, Việt Nam. Sau khi đánh giá một cách cẩn trọng, quyết định được đưa ra là chuyến thăm sẽ tiếp tục.”
Thư ký Báo chí Nhà Trắng Jen Psaki nói trường hợp ở Hà Nội không phải là “trường hợp đã được xác nhận” của Hội chứng Havana. Bà nói rằng ca này xảy ra “từ vài ngày trước” liên quan đến một người không đi cùng bà Harris.
Theo kế hoạch, bà Harris sẽ rời Singapore đến Việt Nam, lúc 4 giờ chiều theo giờ Singapore. Nhưng các phóng viên đi cùng phó tổng thống đã đột ngột được đưa trở lại khách sạn Shangri-La lúc 3.30 chiều giờ địa phương.
Máy bay của phái đoàn Mỹ cuối cùng đã cất cánh vào khoảng 7.30 tối giờ Singapore và bà Harris có mặt tại sân bay Nội Bài khoảng 10 giờ tối giờ Hà Nội. Phái đoàn Mỹ ở tại khách sạn JW Marriott.
Thứ Tư 25/8/2021
10 giờ sáng, Phủ Chủ tịch
Phái đoàn Mỹ, gồm cả nhóm phóng viên, bắt đầu khởi hành đi tới Phủ Chủ tịch, Hà Nội. Nhóm phóng viên đến trước đoàn của Kamala Harris, khoảng 9.20 sáng.
Phó Tổng thống có mặt ở Phòng khách Phủ Chủ tịch lúc 10.29, được Phó Chủ tịch nước Việt Nam Võ Thị Ánh Xuân chủ trì lễ đón.
REUTERS Phó chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân (phải) đón tiếp Phó tổng thống Mỹ Harris
Phó Chủ tịch nước cảm ơn Chính phủ Hoa Kỳ đã tài trợ cho các dự án tăng cường cơ hội tham gia của phụ nữ cũng như các chương trình hỗ trợ các nhóm dễ bị tổn thương. Bà hoan nghênh việc các tình nguyện viên Hoa Kỳ sẽ sớm vào Việt Nam giảng dạy tiếng Anh.
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đề nghị Chính phủ Hoa Kỳ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ làm ăn, sinh sống, “ngày càng phát triển và trở thành cầu nối hiệu quả đưa quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ gần gũi hơn”.
10 giờ 56 phút, gặp Chủ tịch nước
Cuộc gặp song phương của bà Kamala Harris với Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, bắt đầu lúc 10.56 tại Phủ Chủ tịch.
Chủ tịch nước Việt Nam mở đầu cuộc trò chuyện, sau đó đến lượt mình, Phó Tổng thống Mỹ nói:
“Tôi rất vinh dự được trở thành phó tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên đến thăm Việt Nam trong một phần tư thế kỷ qua. Tôi rất mong có một cuộc trò chuyện hữu ích tập trung vào việc tăng cường mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, đồng thời bày tỏ sự ủng hộ tiếp tục của chúng tôi đối với một Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng và độc lập.”
“Mối quan hệ của chúng ta đã trải qua một chặng đường dài trong một phần tư thế kỷ…Tất cả những điều này là biểu tượng cho mối quan hệ lâu bền của chúng tôi với Việt Nam và Đông Nam Á với tư cách là một thành viên của khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.”
“Tôi cũng muốn trong khi chúng tôi ở đây, chúng ta xem xét làm những gì có thể để nâng cấp mối quan hệ của chúng ta thành đối tác chiến lược. Điều này sẽ gửi một thông điệp tích cực đến chính phủ, và người dân cũng như khu vực khi chúng ta làm sâu sắc hơn mối quan hệ của mình. Và tôi xin cảm ơn vì sự giúp đỡ của các bạn trong việc trả tự do cho các công dân Mỹ.”
“Chúng tôi sẽ hợp tác chặt chẽ với Việt Nam để duy trì quyền tự do hàng hải quốc tế dựa trên luật pháp, một vấn đề mà chúng tôi coi trọng, vì nó liên quan đến Biển Đông.”
“Chúng ta cần phải tìm cách gây áp lực và gia tăng sức để Bắc Kinh phải tuân thủ Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển, và thách thức các hành vi bắt nạt và yêu sách hàng hải quá mức của họ.”
“Hoa Kỳ cũng muốn duy trì hợp tác an ninh của chúng ta. Và tôi khẳng định rằng Hải quân Hoa Kỳ sẽ duy trì sự hiện diện mạnh mẽ ở Biển Đông và sẽ tiếp tục thách thức sự bắt nạt và yêu sách hàng hải quá đáng của Bắc Kinh.”
REUTERS Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris gặp Chủ tịch Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc
Bản tin của Thông tấn xã Việt Nam về cuộc gặp này nói: “Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác trong khuôn khổ Liên hợp quốc cũng như các diễn đàn đa phương khác, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và phát triển tại khu vực và trên thế giới, ủng hộ bảo đảm an ninh, an toàn tự do hàng hải, hàng không, và mọi tranh chấp tại Biển Đông cần được giải quyết hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, cũng như sớm hoàn tất Bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Đông (COC) phù hợp với luật pháp quốc tế.”
Bản tin cho biết: “Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chuyển lời hỏi thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến Tổng thống Joe Biden. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc mời Tổng thống Joe Biden thăm Việt Nam trong thời gian tới.”
Gặp Thủ tướng
Tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp Phó Tổng thống Kamala Harris.
Trang web Chính phủ Việt Nam nói ông Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam kiên trì thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, có hiệu quả; là bạn bè tốt, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế; trong đó, coi trọng quan hệ với Hoa Kỳ và mong muốn tiếp tục phát triển quan hệ Đối tác toàn diện ngày càng thực chất, hiệu quả, ổn định lâu dài, vì hòa bình, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.
REUTERS Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp đón Phó tổng thống Mỹ
Thủ tướng Việt Nam thông báo về cuộc điện đàm gần đây với Chủ tịch, Giám đốc Điều hành của Pfizer và cho biết đã ký hợp đồng mua khoảng 50 triệu liều vaccine của Pfizer nhưng tới nay số lượng nhận được vẫn còn khiêm tốn. Ông đề nghị Hoa Kỳ hỗ trợ, tạo điều kiện để Pfizer đẩy nhanh tiến độ giao vaccine cho Việt Nam nhanh hơn, nhiều hơn trong năm nay, lưu ý sớm bàn giao vaccine cho trẻ em và người dưới 18 tuổi khi năm học mới sắp bắt đầu.
Ông đề nghị phía Hoa Kỳ đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án tẩy độc sân bay Biên Hòa; tiếp tục tăng ngân sách hỗ trợ phát triển cho Việt Nam.
Theo văn bản mà phía Hoa Kỳ công bố, bà Harris cảm ơn sự đón tiếp của Việt Nam và nói:
“Tôi đến đây hôm nay vì chính quyền Biden-Harris cam kết thực hiện các quan hệ đối tác của chúng tôi trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, Đông Nam Á và tại Việt Nam.”
“Những quan hệ đối tác này có tầm quan trọng thiết yếu đối với chúng tôi, vì chúng ảnh hưởng trực tiếp đến sự thịnh vượng và an ninh của người dân Mỹ.”
Bà thông báo Mỹ sẽ tặng Việt Nam thêm một triệu liều vaccine Pfizer, bắt đầu được đưa về Việt Nam trong vòng 24 giờ tới.
Về kinh tế, bà nói: “Việt Nam là một trong 10 đối tác thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ hiện nay.”
Bà nói về quan hệ an ninh: “Hai nước chúng ta có chung tầm nhìn về tương lai của một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở.”
“Chúng tôi biết ơn sự lãnh đạo mang tính xây dựng của Việt Nam trong việc duy trì quyền tự do trên biển. Và chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với các bạn để đẩy lùi các mối đe dọa đối với trật tự quốc tế dựa trên pháp luật.”
Bà nói bà “tin tưởng sâu sắc vào sức mạnh và mối quan hệ bền vững và lâu dài giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, cũng như sức mạnh của quan hệ Đối tác Toàn diện Hoa Kỳ-Việt Nam”.
Quan hệ Hoa Kỳ – Việt Nam
Việt Nam tiếp đón tàu sân bay Theodore Roosevelt của Hải quân Hoa Kỳ.
U.S. NAVY VIA GETTY IMAGES
Tàu sân bay Carl Vinson của Mỹ đã có chuyến ghé thăm lịch sử tại thành phố Đà Nẵng, Việt Nam, lần đầu tiên một con tàu cỡ này đến thăm kể từ khi Chiến tranh Việt Nam kết thúc.
GETTY IMAGES
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump thăm Việt Nam và dự Hội nghị APEC.
US EMBASSY IN VIETNAM
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm Hoa Kỳ.
Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama thăm Việt Nam và thông báo Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm vận bán vũ khí sát thương cho Việt Nam
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm Hoa Kỳ. Hai nước thông qua Tuyên bố chung về Tầm nhìn quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ dỡ bỏ một phần lệnh cấm cung cấp vũ khí sát thương cho Việt Nam.
EPA
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm Hoa Kỳ.
DENNIS BRACK-POOL/GETTY IMAGES
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng thăm Hoa Kỳ.
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thăm Hoa Kỳ.
Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush thăm Việt Nam và dự APEC 2006.
AFP
Ký kết hiệp định song phương về việc Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới.
Tổng Giám đốc WTO Pascal Lamy và Bộ trưởng Thương mại Việt Nam Trương Đình Tuyển.BẢN QUYỀN HÌNH ẢNHWTO
Thủ tướng Việt Nam Phan Văn Khải thăm Hoa Kỳ.
Hiệp định thương mại song phương có hiệu lực. Sản phẩm Việt Nam được giảm thuế từ mức trung bình 40% xuống trung bình 3% khi vào Hoa Kỳ.
Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton thăm chính thức Việt Nam.
THIERRY FALISE/GAMMA-RAPHO VIA GETTY IMAGES
Hai nước trao đổi Đại sứ. Ông Lê Văn Bang trở thành Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ và ông Douglas Peterson trở thành Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam.
Warren Christopher khánh thành Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội khi ông có chuyến thăm chính thức đầu tiên của một ngoại trưởng Hoa Kỳ tới Việt Nam.
Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton và Thủ tướng Võ Văn Kiệt tuyên bố thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.
Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton tuyên bố dỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại đối với Việt Nam.
GETTY IMAGES
Chính phủ Hoa Kỳ chính thức cho phép khách du lịch, cựu chiến binh, nhà báo, doanh nhân Hoa Kỳ đến thăm Việt Nam.
Cấm vận thương mại của Hoa Kỳ, đã có hiệu lực đối với Bắc Việt Nam từ năm 1964, được mở rộng cho toàn bộ Việt Nam.
12 giờ 53 phút, thăm bia tưởng niệm John McCain
Phó tổng thống Harris đặt hoa tại bia tưởng niệm Thượng nghị sĩ John McCain bên hồ Trúc Bạch, Hà Nội, trong lúc trời đổ mưa.
Ngày 25/8 trong lúc Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đang ở Hà Nội, trang web Nhà Trắng công bố văn bản có tựa đề Tăng cường quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ.
Văn bản này tiết lộ những thông báo và nội dung trao đổi của bà Kamala Harris tại Việt Nam, đồng thời thể hiện tầm nhìn chiến lược của Mỹ về quan hệ với Việt Nam.
3 giờ 30 chiều, ra mắt Văn phòng CDC
Lễ ra mắt Văn phòng Đông Nam Á của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Bệnh tật Mỹ (CDC) đặt tại Hà Nội, tổ chức tại Khách sạn JW Marriott.
Buổi lễ có sự tham dự của Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris, Phó Thủ tướng Việt Nam Phạm Bình Minh, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long và Bộ trưởng y tế của các nước ASEAN cùng Papua New Guinea.
Phát biểu tại buổi lễ, ở đoạn cuối, bà Harris nhắc tới Myanmar:
“Lưu ý rằng, vào thời điểm mà chúng ta nên ca ngợi các y tá và bác sĩ, chúng ta cũng đặc biệt lo lắng về tình hình ở Myanmar, nơi quân đội tiếp tục tấn công các chuyên gia y tế.”
“Tổng thống Joe Biden và tôi vô cùng lo ngại về cuộc đảo chính quân sự và những vụ vi phạm nhân quyền diễn ra sau đó. Chúng tôi lên án bạo lực và đứng về phía người dân Myanmar. Điều này phải kết thúc. Và hôm nay, chúng tôi nhắc lại lời kêu gọi chấm dứt bạo lực, trả tự do cho những người bị giam giữ bất công và khôi phục nhanh chóng con đường dẫn đến dân chủ.”
4 giờ 50 chiều, Lễ ký hợp đồng thuê đất cho Sứ quán Mỹ
UBND thành phố Hà Nội phối hợp với Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam tổ chức Lễ ký hợp đồng thuê đất để xây dựng trụ sở mới của Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội.
Tham dự lễ ký, có Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Chu Ngọc Anh, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng. Phía Mỹ có Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris.
Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hà Nội Bùi Duy Cường và Đại biện Lâm thời Đại sứ quán Mỹ Christopher Klein đã ký hợp đồng thuê đất.
Phát biểu tại đây, bà Kamala Harris nói:
“Chúng tôi có tầm nhìn và một giấc mơ, sẽ hình thành khi xây, rằng nơi đây sẽ là ngôi nhà và một cơ sở nơi nhiều điều quan trọng sẽ xảy ra. Là nơi sinh viên Việt Nam sẽ tiếp tục nộp đơn xin thị thực để tiếp nối truyền thống lâu đời của sinh viên Việt Nam tìm kiếm một nền giáo dục tại Hoa Kỳ.”
“Trong những bức tường đó, chúng tôi mong đợi rằng sẽ có nhiều cuộc họp rất quan trọng, liên quan các thỏa thuận và công việc chúng ta sẽ làm cùng nhau về thương mại, cùng nhau xử lý các công nghệ mới và suy nghĩ về các lĩnh vực trọng tâm và hợp tác mới.”
Sau đó, một phóng viên hỏi bà gửi thông điệp gì tới các nhân viên đại sứ quán về các cuộc tấn công Hội chứng Havana.
Bà Harris trả lời: “Đây là thông điệp của tôi: Xin cảm ơn. Những người làm việc trong các đại sứ quán của chúng tôi trên khắp thế giới là những công chức phi thường đại diện cho những gì tốt nhất mà Hoa Kỳ tin tưởng và mong muốn đạt thành, đó là làm một người hàng xóm tốt cho các đối tác và đồng minh trên toàn cầu.”
“Và đặc biệt, trong năm rưỡi vừa qua, nhân viên của chúng tôi tại các đại sứ quán trên khắp thế giới đã hy sinh cá nhân to lớn vì Covid.”
“Tôi cảm ơn các bạn đã thực hiện công việc hàng ngày để đại diện cho những gì tốt nhất của Hoa Kỳ trong cam kết đối với các mối quan hệ đối tác trên toàn cầu và tại Việt Nam.”
Thứ Năm 26/8/2021
10 giờ sáng, gặp đại diện xã hội dân sự
Đoàn xe rời khách sạn JW Marriott lúc 9:37 sáng. Khi đến gần trụ sở Tòa án Nhân dân Tối cao, đoàn xe đi chậm lại, có vẻ để ngắm nhìn trụ sở mới khai trương tháng 10/2020.
REUTERS Một cuộc thảo luận bàn tròn giữa bà Harris và một nhóm mà phía Mỹ gọi là “Change Makers”
Một cuộc thảo luận bàn tròn giữa bà Harris và một nhóm mà phía Mỹ gọi là “Change Makers” (Những người tạo ra thay đổi) bắt đầu lúc 10:13 sáng.
Theo danh sách của phía Mỹ, có bốn người tham dự gồm:
• Ông Chu Thanh Hà: Người vận động quyền của người chuyển giới
• Bà Nguyễn Thị Lan Anh, Người vận động quyền của người khuyết tật
• Bà Đỗ Vân Nguyệt, Giám đốc Trung tâm Live & Learn, Nhà vận động môi trường
• Ông Đoàn Thanh Tùng, Người ủng hộ LGBTQI +
Tại buổi gặp gỡ này, bà Harris chia sẻ:
“Chúng tôi tin rằng chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên mới theo nhiều cách, chúng ta ở trong một thế giới mà phần lớn được định hình bởi sự liên kết và phụ thuộc lẫn nhau ngày càng rõ ràng giữa người và người,” bà Harris nói.
“Và theo cách đó, tôi coi sự liên kết và phụ thuộc lẫn nhau dựa trên một số vấn đề, bao gồm vấn đề quyền con người.”
Bà Harris nói thêm “người khuyết tật cần được tiếp cận đầy đủ và đó là điều mà chúng tôi vẫn đang nỗ lực để đạt được ở Hoa Kỳ.”
“Người chuyển giới xứng đáng được tiếp cận bình đẳng trong dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Đây là vấn đề mà chúng tôi vẫn phải đối mặt ở Hoa Kỳ và ở đây cũng là vấn đề ở Việt Nam”.
11 giờ 11 phút, thăm bất ngờ
Lúc 11 giờ 11 phút, Phó Tổng thống đã dừng chân ngoài kế hoạch, thăm Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương để chứng kiến chuyến hàng vaccine Pfizer từ đợt viện trợ mới nhất của Mỹ.
REUTERS Tại Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương ngày 26/8
Bà cảm ơn: “Chúng tôi ở Hoa Kỳ rất cảm ơn người Việt Nam đã giúp đỡ, chúng tôi cần hỗ trợ từ rất sớm trong đại dịch.”
“Việt Nam đã rất hữu ích đối với Hoa Kỳ trong giai đoạn đầu của đại dịch, đã gửi cho thiết bị PPE và các hỗ trợ khác.”
Sứ quán Mỹ nói: “Tối qua, 533.520 liều vaccine đã đến thành phố Hồ Chí Minh và 263.250 liều đã đến Hà Nội. 269.100 liều khác dự kiến sẽ đến Hà Nội ngày mai.”
Đoàn ra về lúc 11 giờ 20 và trở lại khách sạn JW Marriott lúc 11 giờ 36 phút để Phó Tổng thống có buổi gặp các nhân viên của Sứ quán Hoa Kỳ.
3 giờ chiều, họp báo
Buổi họp báo kéo dài 20 phút, được phát live stream trên trang Facebook của Sứ quán Hoa Kỳ.
Trong phát biểu mở đầu trước khi trả lời phóng viên, Phó Tổng thống Mỹ nói:
“Tôi tin rằng chuyến đi này báo hiệu sự khởi đầu của chương tiếp theo trong mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.”
“Chúng tôi đã có một cam kết lâu dài cho mối quan hệ này vì nó quan trọng đối với người dân, an ninh và sự thịnh vượng của người dân Hoa Kỳ và cho người dân Việt Nam.”
“Cho dù ở Singapore hay Việt Nam, Đông Nam Á hay khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, Hoa Kỳ có ý định tăng cường sự tham gia và quan hệ đối tác với các đối tác và đồng minh của chúng tôi, củng cố lợi ích của chúng tôi theo cách hợp tác, đáp ứng những thách thức của thời điểm này và những thách thức của ngày mai, cùng nhau.”
“Chúng tôi biết rằng việc duy trì và củng cố các mối quan hệ đối tác này có ý nghĩa sâu sắc đối với người dân Mỹ. Và đó là lý do tại sao, trong những năm tới, chúng tôi sẽ quay lại, hết lần này đến lần khác, khi chúng tôi tiếp tục và lập biểu đồ cho chương tiếp theo này trong mối quan hệ đối tác, đôi bên cùng có lợi.”
Trả lời một phóng viên về nhân quyền, bà nói: “Chúng tôi sẽ không né tránh những cuộc trò chuyện khó khăn. Những cuộc trò chuyện khó khăn thường phải có với những người mà bạn có thể có quan hệ đối tác.”
Harris cho biết đã nói chuyện với các nhà lãnh đạo Việt Nam về việc trả tự do cho những người bất đồng chính kiến, nhưng không mô tả kết quả của các cuộc trò chuyện đó.
Bà Harris không trả lời khi được hỏi tại sao Hoa Kỳ chỉ trích Trung Quốc về những hành vi tương tự, nhưng đang tìm kiếm một mối quan hệ đối tác mạnh mẽ hơn với Việt Nam.
Trong cuộc họp báo, Harris cũng nhận được câu hỏi về cuộc rút chạy hỗn loạn của Hoa Kỳ khỏi Afghanistan.
3 giờ 25, ra sân bay
Phái đoàn Mỹ lên xe lúc 3 giờ 25 để ra sân bay Nội Bài, kết thúc chuyến thăm. Chuyến bay sẽ dừng ở Guam để tiếp liệu.
Máy bay của bà Kamala Harris sẽ hạ cánh xuống Honolulu, Hawaii và sau đó bà sẽ về San Francisco, California.
Facebook của Sứ quán Mỹ tại Hà Nội đăng lời cảm ơn:
“Cảm ơn Việt Nam! Chúng tôi biết ơn về sự hiếu khách của các bạn trong suốt chuyến thăm của Phó Tổng thống Harris. Khi Phó Tổng thống Harris rời Việt Nam, chúng tôi trông đợi tiếp tục công việc của mình để tăng cường quan hệ và mở rộng hợp tác kinh tế với Việt Nam.”
“Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác về các vấn đề hai bên cùng quan tâm, bao gồm an ninh khu vực, ứng phó toàn cầu đối với đại dịch COVID-19, biến đổi khí hậu và các nỗ lực chung của chúng ta nhằm thúc đẩy một trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.”
Cùng ngày 26/8, Sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội cho đăng tuyên bố chính thức trên Facebook của họ, “bày tỏ lập trường đối với việc Phó Tổng thống Mỹ có phát biểu công kích Trung Quốc trong chuyến thăm Việt Nam”.
Tuyên bố có đoạn: “Chúng tôi khuyến cáo phía Mỹ, đừng coi nhẹ quyết tâm kiên cường, ý chí kiên định, năng lực mạnh mẽ của nhân dân Trung Quốc để bảo vệ lợi ích phát triển và an ninh chủ quyền quốc gia!”
“Đừng cọi nhẹ tính quan trọng của việc độc lập tự chủ trong tấm lòng nhân dân các nước trong khu vực, đừng đánh giá quá cao vị thế và uy quyền “nước đứng đầu liên minh” của mình. Các nước trong khu vực sẽ không chạy theo gậy chỉ huy của Mỹ, càng sẽ không bị lôi vào thế trận chống lại Trung Quốc của Mỹ.”
Sau chuyến bay kéo dài 6 tiếng 20 phút, phía Mỹ thông báo máy bay Air Force 2 chở bà Kamala Harris từ Hà Nội đã hạ cánh xuống đảo Guam.