“Tháng 8 này, tròn một năm sau khi Tô Lâm chính thức nhậm chức tổng bí thư kế nhiệm Nguyễn Phú Trọng. Chỉ trong 12 tháng ngắn ngủi đó, Tô Lâm đã nhanh chóng tự biến mình thành Tổng Bí thư bị dân chỉ trích nhiều nhất từ trước đến nay.”
Cảnh Chân
Tháng 8 này, tròn một năm sau khi Tô Lâm chính thức nhậm chức tổng bí thư kế nhiệm Nguyễn Phú Trọng. Chỉ trong 12 tháng ngắn ngủi đó, Tô Lâm đã nhanh chóng tự biến mình thành Tổng Bí thư bị dân chỉ trích nhiều nhất từ trước đến nay. Chỉ tính riêng trên trang Facebook Việt Nam Thời Báo, trung bình mỗi video có phát biểu của Tô Lâm đều đạt trên 1 triệu lượt xem và hàng ngàn người dân bình luận chỉ trích, thậm chí chửi rủa Tổng bí thư họ Tô. Trong đó, có 10 chủ trương của Tô Lâm bị dân phản đối nhiều nhất.
Đầu tiên: Chính sách bị người dân phản ứng nặng nề nhất là việc chuyển từ thuế khoán qua thuế doanh thu một cách đột ngột, ngay sau phát biểu “tiền trong dân còn nhiều” của Tô Lâm. Người kinh doanh nhỏ lẻ hầu như không thể xoay sở kịp với thay đổi này. Chính sách cho thấy tổng bí thư chỉ quan tâm tới việc thu tiền mà không nắm rõ tình hình kinh doanh, bối cảnh xã hội, không tham vấn chuyên gia kinh tế.
Thứ 2: Cùng lúc với chuyển đổi thuế, Tô Lâm tung lực lượng đi trấn áp tiểu thương với chiêu bài “chống hàng giả”, “hàng nhái”. Thực phẩm bẩn, thuốc giả vẫn tràn lan, những thứ ảnh hưởng trực tiếp tới sức khoẻ người dân thì không thấy xử lý. Còn các chợ quần áo, cửa hàng thời trang kinh doanh, đồ điện tử thì bị tấn công vô tội vạ. Chỉ lo kiểm tra phần ngọn, mà không quản lý khâu nhập khẩu, không hướng dẫn cho người dân mà chỉ tập trung phạt, phạt và phạt. Thế là tiểu thương chấp nhận đóng cửa, buôn bán tê liệt, kinh tế suy sụp, hậu quả về lâu dài khó vực dậy được.
Thứ 3: là sai lầm của Tô Lâm trong việc “chốt giá” thuế với chính quyền Trump. Vội vàng đưa ra mức thuế 0% cho Mỹ, để rồi bị Mỹ đặt lại mức thuế 20%. Trong khi các nước trong khu vực vẫn tìm cách đánh thuế hàng Mỹ để bảo vệ hàng nội địa.
Thứ 4: Chính sách gây tranh cãi nhất là sáp nhập tỉnh, xã, bỏ huyện quá nhanh mà không chuẩn bị lộ trình. Người dân ngao ngán với cách đặt tên tỉnh mới, đường sá đi lại khiến cho chính các cán bộ công chức cộng sản cũng phải bức xúc. Chẳng có sự chuẩn bị gì, thế là giấy tờ thủ tục rối tung rối nùi, lãng phí hàng chục ngàn tỷ đồng để sửa đổi. Chưa kể là vi phạm Hiến pháp hiện nay. Hiến pháp 2023 quy định có 3 cấp hành chính gồm tỉnh, huyện, xã. Đúng ra phải sửa Hiến pháp trước, tiếp đó sửa Luật Tổ chức Chính quyền địa phương, rồi mới bỏ cấp huyện. Rõ ràng Tô Lâm đang ngồi xổm lên Hiến pháp và pháp luật.
Thứ 5: Bỏ cấp thành phố trực thuộc tỉnh. Đây là một sự cào bằng, ảnh hưởng nguy hiểm tới quản lý hành chính. Hầu như các nước trên thế giới đều có thành phố trực thuộc tỉnh. Đời sống, sinh hoạt, kinh doanh, việc làm ở đô thị và nông thôn hoàn toàn khác biệt. Ví dụ thành phố Mỹ Tho có lịch sử hơn 340 năm tuổi, phải có cách quản trị khác với khu vực nông thôn. Bây giờ hạ bậc xuống, tách nhỏ ra thì sẽ gây ra nhiều hệ luỵ vô cùng.
Thứ 6: Tô Lâm tuỳ tiện sửa Hiến pháp và pháp luật mà không phúc quyết toàn dân, chỉ bày trò “hỏi ý kiến” rồi ép cán bộ công chức phải “tán thành”. Chẳng những ngồi xổm trên Hiến pháp và pháp luật, như đã nói ở trên, Tô Lâm còn sửa Hiến pháp theo ý mình, có lợi cho phe phái mà coi thường người dân, dù luôn nói “lấy dân làm gốc”… Làm mất đi ý nghĩa thiêng liêng của Hiến pháp quốc gia. Hiến pháp là luật mẹ, luật mẹ không được coi trọng thì hậu quả lâu dài người dân lãnh đủ.
Thứ 7: Ban hành Nghị định 168 tăng mức phạt vi phạm giao thông gấp 10 lần. Trong khi không nâng cấp đường sá, cho công an rình rập, gài bẫy người dân. Chẳng những dân lao động nghèo sợ phạt, mà khổ nhất là cánh tài xế. Mức phạt cao, tài xế bỏ việc vì sợ vô tình vi phạm rồi mất sạch tiền lương mấy tháng trời. Chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng nặng, xe cộ ùn ứ, giá cả hàng hoá tăng cao do chi phí vận chuyển tăng…
Thứ 8: Tô Lâm thâu tóm toàn bộ hệ thống hành chính, và cả dân sự vào tay công an. Từ nhà mạng Mobiphone, tới Tập đoàn Viễn thông FPT. Từ giám sát mạng viễn thông tới giám sát giao thông, an ninh hàng không, cai nghiện và cả việc cấp lý lịch tư pháp…. Trước đây, CSVN vẫn được coi là nhà nước công an trị, dưới thời Tô Lâm, mức độ công an trị còn tăng cao gấp nhiều lần. Hình ảnh công an càng ngày càng trở nên xấu xí trong mắt người dân.
Thứ 9: “Hưng Yên hoá” Bộ Chính trị. Khi còn là Bộ trưởng Bộ Công an, Tô Lâm đưa một loạt cán bộ công an đồng hương Hưng Yên lên nắm các vị trí lãnh đạo chủ chốt trong Bộ Công an, từ cục trưởng, cục phó tới thứ trưởng. Lên tổng bí thư, phe Hưng Yên của Tô Lâm có thêm Lương Tam Quang, Nguyễn Duy Ngọc được lên Bộ Chính trị; Trịnh Văn Quyết và Trần Lưu Quang được vào Ban Bí thư Trung ương. Chưa kể danh sách hàng chục quan chức gốc Hưng Yên khác tiến thân thần tốc trong một năm qua. Tới mức người dân mỉa mai là Tô Lâm chỉ còn thiếu mỗi việc dời thủ đô về Hưng Yên.
Thứ 10: dùng chiêu bài “tinh gọn” để thanh trừng đối thủ chính trị, mở đường cho cán bộ chạy chức chạy quyền, ưu tiên con ông cháu cha, vùi dập nhân tài. Những viên chức có năng lực, có lòng tự trọng thì đã xin thôi việc, ra làm việc cho các công ty tư nhân. Bộ máy hành chính chỉ còn lại những người không có năng lực, không thể xin việc làm tư nhân. Có thông tin người nào muốn được ở lại vị trí cũ phải hối lộ hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng để giữ ghế; đó là cấp tỉnh và cấp xã, còn cấp bộ, trung ương thì con số chắc chắn không thấp hơn. Điển hình nhất là sau “tinh gọn”, là việc trai Tô Lâm được lên Cục trưởng Cục An ninh đối ngoại Bộ Công an. Tinh gọn như vậy khác nào cha truyền con nối?
Cảnh Chân
VNTB (07.08.2025)