Cúng dường và thói đạo đức giả
28-8-2023
Phật giáo hiện nay ở VN đa số là theo Tịnh Độ (1), mà Tịnh độ thì có lẽ ít ai không lấy Hòa thượng Tịnh Không làm thầy, coi như một bậc cao tăng thạc đức. Vậy hãy xem ông dạy thế nào về cúng dường.
Trong bài giảng về phẩm Phổ Hiền hạnh nguyện (2), hòa thượng Tịnh Không nói: “Chiếu theo lời Phật, Bồ Tát giáo huấn, sửa đổi cho đúng cách nghĩ, cách nhìn, cách nói, cách làm lầm lạc của chúng ta, đó gọi là “cúng dường bằng cách tu hành đúng theo lời dạy”. Cúng dường bằng hương, hoa, nước, trái cây chỉ nhằm biểu hiện lòng cung kính của chúng ta mà thôi, Phật, Bồ Tát chẳng cần đến những thứ ấy đâu!”.
Ông cũng nhiều lần nhắc nhở rằng, không nên cung phụng tu sĩ vì sẽ khiến họ sa đọa trong sự hưởng thụ. Cùng lắm là giúp họ miếng ăn chỗ ở, miễn làm sao đủ để họ sống mà tu hành. Mang tiền của đến cúng cho sư mua ô tô, xây nhà đẹp, sắm vertu (điện thoại thông minh đắt tiền) là đang tạo nghiệp chứ không ích lợi gì cả. Phật cũng dạy, người tu phải “lấy khổ làm thầy”, sướng đến mặt mũi phì nộn bóng nhẫy lên như bây giờ thì tu cái gì!
Kinh Phật dạy, Phước báo (phúc đức) do đâu có? “Phước báo là do tu bố thí, cúng dường mà được”. Nhưng thế nào là bố thí, cúng dường? Hòa thượng Tịnh Không giảng: “Tâm bố thí của Phổ Hiền Bồ Tát là chân thành, thanh tịnh, rộng lớn, bình đẳng, dùng tâm như thế để bố thí thì gọi là Cúng Dường”.
Bố thí có nhiều loại, “tài thí” (san sẻ của cải để giúp đỡ người nghèo khó…), “pháp thí” (chia sẻ sự hiểu biết chân chính để giúp người bớt ngu dốt), “vô úy thí” (mang đến sự an vui cho chúng sinh). Bố thí sẽ được gọi là cúng dường khi cho đi với cái tâm “chân thành, thanh tịnh, rộng lớn, bình đẳng”, vô dục, vô cầu; nếu có sự đổi chác, cầu mong được “phước báu” mỗi khi làm việc tốt thì là tâm ô nhiễm, không ích lợi gì.
Cúng dường cũng có nhiều loại, mà quan trọng nhất là (1) lo tu hành đúng cách, thứ nữa là (2) làm lợi ích cho chúng sanh, (3) chỉ đạo, dẫn dắt (gọi là “nhiếp thọ” chúng sanh), (4) chịu khổ thay cho chúng sanh, (5) siêng tu thiện căn, (6) giáo hóa chúng sanh, (7) chẳng bỏ bồ đề tâm (kiên trì tu giác ngộ).
Nhìn vào đây thì thấy, cúng dường không phải là mang tiền của lên chùa để cúng, mà chính là trạng thái “tâm” mỗi khi cho đi. Nếu cho đi bằng tâm thanh tịnh, vô nhiễm, không mong cầu, nay ta gọi là “vô tư”, thì đó là cúng dường, dù là cho bất cứ ai hay loài vật nào.
Và ta cũng thấy, cúng dường quan trọng nhất là lo tu tập để hoàn thiện con người mình, đồng thời giúp đỡ chúng sanh, chứ không phải đi cúng cho chùa cho sư!
Học Phật phải hiểu Phật, nếu không sẽ sa vào đường mê hoặc bị bọn tà sư thao túng và lợi dụng, tiền mất tật mang. Vậy nếu bạn muốn cúng dường, thì thử nhìn sang hàng xóm coi có ai đói khổ không, cho họ bát cơm, chứ không cần rồng rắn đến chùa để cung phụng kẻ khoác áo tu hành giả danh.
Lại nói về phóng sanh. Trong ba thứ bố thí có vô úy thí, chính là liên quan tới phóng sanh. Làm sao để đồng loại và muôn loài được an ủi, được cứu mạng, được sống trong sự thanh bình không não hại. Người ta đang tự do, đi bắt nhốt lại, đốt hương khói nghi ngút, khiến cho thân tàn ma dại, rồi mang thả ra, đó là làm cho khốc hại, là hiện thân của cái ác, chứ không có chút từ bi nào cả.
Phóng sinh tôm cua cá ốc chim cò làm gì khi thấy đồng loại bị bắt bớ, đánh đập và bỏ tù oan hàng chục năm trời mà không hé răng nói lấy một lời? Phóng sanh cái gì khi thấy cái ác và sự bất công tràn ngập mà không hó hé nửa câu? Đó là sự vô cảm độc ác và là hiện thân của thói đạo đức giả mà thôi.
Xem thêm:
Hình chim con sau những ngày mẹ đã bị “phóng sanh”
“Sư”, “đại chúng” và “phóng sinh”
28-8-2023
“Cũng bởi thằng dân ngu quá lợn
Cho nên quân nó dễ làm quan”
(Tản Đà, 1928)
Xin phép chép theo Cụ Tản Đà:
Cũng bởi thằng dân ngu quá lợn
Cho nên quân nó dễ làm … “Sư”!
“Sư” bây giờ “đông như quân Nguyên”, mà họ tài quá, chả biết vận dụng Phật pháp kiểu gì mà “phật tử” cứ như ăn phải bùa mê, thuốc lú, cứ “cúng dường”, nộp tiền “dâng sao giải hạn”, “trục vong”, “phóng sinh” … vô tội vạ. Sư trụ trì chùa Ba Vàng còn bảo: “Càng nghèo càng phải cúng dường để thoát nghèo”!
Sư Thích Thanh Toàn hơn 40 tuổi, có chục năm trụ trì chùa Nga Hoàng ở xã Hợp Châu, huyện Tam Đảo, Vĩnh Phúc – ngôi chùa của một xã vùng quê xa xôi mà đã xây được 800m2 chùa, đúc chuông lớn, tượng to. Ông ta còn sống phè phỡn quen thói, nên “gạ tình” một nữ phóng viên, bị tố cáo, xin xả giới, hoàn tục. Và “Sư Toàn xin giữ tài sản 200-300 tỷ, nói giờ ‘lấy vợ thoải mái”… (Tiền Phong).
Có người nói, Sư bây giờ là các “phú tăng”, kinh doanh siêu lợi nhuận mà không phải đóng thuế…
“Đại chúng” như thế nào thì “Sư” mới “thoải mái” như vậy chứ!
Nói riêng về chuyện “phóng sinh”. Phóng sinh là trao cho sinh vật nào đó bị đày ải hay có nguy cơ bị chết, được cơ hội tiếp tục sống.
Con người vẫn là sinh vật đáng thương nhất, vì nó hiểu biết hơn muôn loài và có đời sống tâm hồn, tình cảm phức tạp, lại phải sống giữa đồng loại nhiều mưu ma chước quỷ tàn ác nhất. Bao nhiêu con người bị oan khuất tù đày, bị đe dọa sự sống mà sao không thấy các nhà sư và Phật tử quan tâm kêu gọi “phóng sinh”? Có nhà sư hay Phật tử nào ký vào đơn đòi “phóng sinh” cho hai tử tù oan khuất là Hồ Duy Hải và Nguyễn Văn Chưởng không nhỉ? Sao lòng từ bi trước hết không quan tâm đến đồng loại?
Còn “phóng sinh” hiểu theo nghĩa thông thường là khi gặp một con vật bị nạn, thì ra tay cứu thoát, hoặc nhìn thấy một hoặc nhiều con vật sắp bị giết, thì bỏ tiền ra mua để cứu sống chúng. Thấy những kẻ đánh bẫy muông thú thì khuyên can, ngăn chặn họ; thấy những con muông thú bị thương, bị nhốt thì đưa chúng đến các Trung tâm Cứu hộ động vật để chăm sóc, khi chúng có khả năng tự sống trong môi trường tự nhiên mới “phóng sinh”…
Cách “diễn trò phóng sinh” như các chùa làm hiện nay đã và đang bị rất nhiều người lên án: Đó là tội ác chứ không phải “phóng sinh”!
Những con cá, con chim… đang sống trong môi trường tự nhiên của nó thì bị bắt bằng mọi cách dã man, giam cầm chúng trong môi trường chật chội, hoảng loạn, đói khát rồi tổ chức “phóng sinh”. Muốn “Lễ phóng sinh” thật hoành tráng phải có chỉ đạo, tổ chức, “toàn hệ thống ra quân”: Sư tổ chức, “đặt hàng”, đầu nậu chỉ đạo các đàn em “gom hàng” (nghe nói có sư ở chùa nọ gọi điện cho “đầu nậu” cung cấp 2.000 con chim cho “lễ phóng sinh” dịp này…. Còn “đại chúng” thì “cúng dường” và tham dự thật đông vui cho “Đại Lễ phóng sinh” chùa ta hoành tráng hơn mọi chùa khác, nhất vùng! Các sư và “đại chúng” đều hoan hỉ thả chim!
Nhưng than ôi, chim bay túa ra khỏi lồng, con thì ngã dúi nằm bẹp, con thì lăn quay, con thì bay lên lại rơi xuống, vì cánh gãy; con thì cố bay lên cành cây nhưng không đậu được vì chân què, lại bay bay và rơi; nhiều con bay vật vờ mấy ngày rồi cũng rơi xuống chết vì mệt, đói, rét, không có tổ ấm, không kiếm được mồi trong môi trường lạ…
Trong khi chim bố mẹ bị bẫy, nhốt chờ “phóng sinh” thì mấy con chim con ở tổ há miệng kêu hết hơi rồi chết đói trơ xương! Nhìn cảnh đó thật thương tâm và không thể không lên án kẻ bẫy chim độc ác và những kẻ đồng loã, mua những con chim bị bẫy.
Có CẦU thì mới có CUNG. Nếu không mua chim, cá để “phóng sinh” thì những kẻ bẫy chim, bẫy cá sẽ ít đi, bớt gây tội ác hơn.
Phật giáo ở nước ta thịnh hành từ đời Lý và phát triển trong suốt chiều dài lịch sử, có bao giờ như “Phật giáo” thời nay không? Có bao giờ làm trò “phóng sinh” dã man như ngày nay không?
______
Một số hình ảnh:
