Khi đối diện với những điều thị phi trong cuộc sống, dùng tâm thái nào đối đãi là điều vô cùng quan trọng thể hiện nhân phẩm của một người. Phẫn nộ, bất bình hay bình tĩnh, lý trí để đối đãi? Cùng học hỏi những tấm gương của người xưa.
Câu chuyện thứ nhất
Trong một buổi nhàn hạ, vua Đường Thái Tông hỏi chuyện vị quan cận thần là Hứa Kính Tôn rằng:
– Trẫm thấy khanh phẩm cách cũng không phải là phường sơ bạc. Sao lại có nhiều thị phi chê ghét như thế?
Hứa Kính Tôn trả lời:
– Tâu bệ hạ. Mưa mùa Xuân tầm tã như dầu, người nông phu mừng cho ruộng đất được thấm nhuần, kẻ bộ hành lại ghét vì đường đi trơn trợt. Trăng mùa thu sáng vằng vặc như gương treo trên bầu trời đêm, thi nhân vui mừng gặp dịp thưởng du ngâm vịnh, nhưng phường trộm đạo lại ghét vì ánh trăng quá sáng tỏ. Trời đất kia vốn vô tư không thiên vị, mà cơn nắng mưa thời tiết vẫn bị thế gian trách hận ghét thương.
Còn hạ thần đâu phải một người vẹn toàn thì làm sao tránh khỏi tiếng chê bai chỉ trích. Cho nên thần trộm nghĩ, đối với thị phi trong thế gian nên bình tâm suy xét, đừng nên vội tin nghe.
Vua tin nghe lời thị phi thì quan thần bị hại. Cha mẹ tin nghe lời thị phi thì con cái bị ruồng bỏ. Vợ chồng tin nghe lời thị phi thì gia đình ly tán. Tiếng thị phi của thế gian nọc độc còn hơn rắn rết, bén hơn gươm đao, giết người không thấy máu.
Câu chuyện thứ hai
Một lần, Phật đi giáo hóa vùng Bà La Môn, các tu sĩ Bà La Môn thấy đệ tử của mình đi theo Phật nhiều quá, nên ra đón đường Phật mắng chửi. Phật vẫn đi thong thả, họ đi theo sau chửi. Thấy Phật thản nhiên làm thinh, họ tức giận, chặn Phật lại hỏi:
– Ngài có điếc không?
– Ta không điếc.
– Ngài không điếc sao không nghe tôi chửi?
– Này Bà La Môn, nếu nhà ông có đám tiệc, thân nhân tới dự, khi xong tiệc họ ra về, ông lấy quà tặng họ, họ không nhận thì quà đấy về tay ai?
– Quà ấy về tôi chứ ai.
– Cũng vậy, ông chửi ta, ta không nhận thì thôi.
Những người kia kêu tên Phật chửi mà Ngài không nhận. Còn chúng ta, đừng vì những lời nói bóng, nói gió ở đâu đâu cũng lắng tai nghe, để rồi buồn phiền, giận dữ. Như vậy mới thấy những lời thị phi, nếu không để tâm thì sẽ không chấp nhất cũng không buồn khổ. Con người do si mê, chỉ một lời nói nặng nói hơn, mà ôm ấp mãi trong lòng, vì vậy mà cứ mãi cảm thấy khổ.