Bốn năm bất công: thư gửi từ nhà tù Nghệ An
Để đánh dấu 4 năm LS Đặng Đình Bách bị giam cầm bất công, bạn bè và các đồng nghiệp của ông đã lên tiếng kêu gọi nhà cầm quyền Việt Nam cần thả ông ngay lập tức và vô điều kiện.
Từ nhà tù, LS Đặng đình Bách cũng đã nhờ vợ ông, bà Trần Phương Thảo, chuyển lời đến các bạn bè, đồng nghiệp, và cộng đồng quốc tế:
Trại giam số 6, tỉnh Nghệ An,
Ngày 24 tháng 6 năm 2025 là kỷ niệm bốn năm ngày tôi bị bắt.
Lý do tôi đang ở trại giam Nghệ An là sự bất công đang diễn ra tại đất nước tôi – Việt Nam.
Tôi không chỉ nói đến phiên tòa bất công và bản án dành cho tôi và gia đình tôi, mà là sự bất công đối với không khí, đất đai và sông ngòi của Việt Nam, đối với những cộng đồng bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm môi trường — dù là do các dự án thủy điện, nhiệt điện than, khai khoáng hay hóa chất độc hại — đối với những cộng đồng bị mất sinh kế để nhường chỗ cho các dự án kinh doanh độc hại.
Sự bất công ở bất kỳ đâu cũng là mối đe dọa đối với công lý ở khắp mọi nơi.
Chúng ta gắn bó với nhau trong một mạng lưới tương tức, được dệt nên trong cùng một tấm áo số phận. Bất cứ điều gì ảnh hưởng trực tiếp đến một người đều ảnh hưởng gián tiếp đến tất cả.
Vì đang bị giam giữ tại nhà tù Nghệ An, tôi không thể tiếp tục công việc vì sự phát triển bền vững và chuyển dịch năng lượng công bằng cho Việt Nam, nhưng tôi biết và muốn cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp của tôi – không chỉ vì đã sát cánh bên tôi mà còn đang tích cực thúc đẩy một quá trình chuyển dịch xanh và công bằng tại Việt Nam.
Sự dấn thân của các bạn không mang tính hình thức mà được thể hiện trong hoạt động vận động chính sách, các chiến dịch bảo vệ khí hậu và các thỏa thuận quốc tế…
Bất ổn toàn cầu hiện nay — được đánh dấu bằng các cuộc chiến khu vực, bất ổn dân sự, khủng hoảng người tị nạn và chủ nghĩa cực đoan chính trị — phần nào phản ánh hậu quả dài hạn của cách viện trợ và quyền lực quốc tế đã được sử dụng.
Tôi rất biết ơn khi được tin nguồn tài trợ từ EU cho JETP đang tích cực chảy vào Việt Nam, và tôi đặt niềm tin vào EU cũng như vào các bạn, bạn bè và đồng nghiệp của tôi, để đảm bảo rằng viện trợ từ EU phải được ràng buộc chặt chẽ với các điều kiện về Minh bạch, Thực thi chống tham nhũng và Các chuẩn mực về Nhân quyền, bao gồm bảo vệ không gian dân sự.
Đây không chỉ là các mối quan tâm đạo đức – mà là các biện pháp bảo vệ thiết thực để đảm bảo rằng tiền công đem lại kết quả thực chất và bền vững. Nếu những điều kiện đó không được tôn trọng, viện trợ cho khí hậu và phát triển có nguy cơ bị làm sai lệch hoặc bị thao túng.
Người dân Việt Nam phải là trung tâm của các quyết định viện trợ.
Tiếng nói địa phương, lãnh đạo địa phương và xã hội dân sự hiểu rõ thách thức của vấn đề hơn bất kỳ ai. Việc họ tham gia vào việc xác định ưu tiên, thiết kế chương trình và giám sát kết quả là điều bắt buộc. Đây là con đường duy nhất để xây dựng những cộng đồng bền vững và có khả năng chống chịu.
Và cuối cùng, công lý không thể bị đem ra trả giá cho sự ổn định chính trị. Ngay cả sau song sắt nhà tù, trái tim tôi vẫn đập cùng nhịp với phong trào khí hậu. Tôi hy vọng sẽ sớm được đồng hành cùng bạn bè, đồng nghiệp của mình để xây dựng một tương lai công bằng và đáng sống – niềm tin vững mạnh của chúng ta.
Đặng Đình Bách
_________________
Tham khảo:
https://www.standwithbach.org/
https://www.internationalrivers.org/news/statement-four-years-too-long-free-dang-dinh-bach/
VNTB (25.06.2025)
Việt Nam bỏ án tử hình đối với 8 tội danh
Quốc Hội Việt Nam sáng nay, 25/06/2025, đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự và tán thành với đề xuất của Chính phủ bãi bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh.
Ảnh minh họa: Phiên họp Quốc Hội ở Hà Nội, Việt Nam, ngày 21/10/2024. AP – Minh Hoang
Tám tội danh này bao gồm : “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”, “gián điệp”, “nhận hối lộ”, “tham ô tài sản”, “phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”, “sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh”, “vận chuyển trái phép chất ma tuý”, “phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược”. Như vậy số tội danh có thể bị kết án tử hình ở Việt Nam đã giảm từ 18 xuống còn 10 tội.
Hãng tin AFP ghi nhận bà Trương Mỹ Lan, chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bị tuyên tử hình về Tội tham ô ở giai đoạn 1 của vụ án, có khả năng thoát án tử nhờ luật mới này.
Lý giải cho đề xuất nói trên, bộ trưởng Công An Lương Tam Quang cho biết: “Cấu trúc hiện nay của án tử hình còn nhiều bất cập, và trong một số trường hợp không còn phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội đã thay đổi, cũng như thực tế công tác phòng, chống tội phạm”. Bộ trưởng Tư Pháp Nguyễn Hải Ninh thì khẳng định là việc xóa bỏ án tử hình đối với một số tội danh cũng sẽ “góp phần thúc đẩy hợp tác quốc tế, nhất là khi Việt Nam đang nỗ lực phát triển các mối quan hệ dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau”.
Số lượng các vụ hành quyết ở Việt Nam được xếp vào danh mục bí mật quốc gia, nhưng Tổ chức Ân xá Quốc tế (Amnesty International) và Phủ Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc cùng khẳng định rằng án tử hình vẫn được thi hành trong năm 2023, 2024. Theo báo cáo thường niên của tổ chức Ân xá Quốc tế, tính đến cuối năm 2024, hơn 1.200 người đang chờ thi hành án tử hình tại Việt Nam. Việt Nam nằm trong số năm quốc gia ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương đã thực hiện các vụ hành quyết trong năm 2024, cùng với Trung cộng, Bắc Triều Tiên, Afghanistan và Singapore.
RFI (25.06.2025)
Tù nhân chính trị Lê Hữu Minh Tuấn gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trong tù
Từ năm 2019 cho đến nay có ít nhất sáu tù nhân chính trị chết trong các trại giam.
Ông Lê Hữu Minh Tuấn và Trại giam Xuyên Mộc – nơi ông đang thụ án ((RFA edit))
Thành viên của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, Lê Hữu Minh Tuấn, người đang chịu mức án 11 năm tù giam, cho gia đình biết sức khỏe của ông đang gặp vấn đề nghiêm trọng. Ông hiện đang bị giam giữ tại trại giam Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
Theo người thân, vào ngày 19 tháng 4, ông Tuấn đã thực hiện cuộc gọi hàng tháng về nhà và thông báo rằng ông đang bị đi ngoài ra máu kéo dài, với lượng máu ngày càng nhiều, khiến thể chất suy yếu và tinh thần suy nhược.
Thân nhân ông Tuấn cho biết tình trạng này đã kéo dài suốt ba tuần. Tuy cán bộ y tế của trại giam đã khám và kết luận ông có vấn đề về đại tràng, sau đó tiêm thuốc, nhưng bệnh tình không có dấu hiệu thuyên giảm.
Cán bộ y tế cũng đã làm đơn báo cáo về bệnh tình của ông Tuấn gửi lên ban giám thị trại giam, nhưng theo ông cho biết trong cuộc gọi điện thoại thì đến ngày 19 tháng 6 phía giám thị vẫn chưa có phản hồi.
Gia đình cho biết nguyện vọng của ông Lê Hữu Minh Tuấn là được ra ngoài khám và chữa bệnh tại bệnh viện.
“Tôi rất là lo lắng, Tuấn đang rất cần sự giúp đỡ về y tế, mà không biết phải làm sao. Tuấn đang rất lo ngại về sức khỏe của mình,” một thân nhân của ông Tuấn nói với RFA.
Trước thông tin sức khỏe của tù nhân chính trị này đang gặp vấn đề nghiêm trọng, các tổ chức quốc tế đã lên tiếng kêu gọi chính quyền trả tự do cho ông.
Trong thông cáo báo chí được đăng tải ngày 20 tháng 6, tổ chức Theo dõi Nhân quyền tuyên bố: “Chính phủ Việt Nam cần trả tự do cho nhà báo độc lập Lê Hữu Minh Tuấn ngay lập tức, và tạo điều kiện để ông được chữa trị.”
Ngoài ra, tổ chức Ủy ban Bảo vệ Ký giả cũng đưa ra lời kêu gọi tương tự trong cùng ngày. Trong tuyên bố, đại diện của tổ chức chuyên hoạt động nhằm cổ vũ tự do báo chí và bảo vệ nhà báo trên toàn thế giới cho biết: “Nỗi đau và sự chịu đựng của ông Tuấn trong suốt năm năm qua trong tù là nỗi nhục của Việt Nam, và ông ấy nên được trả tự do ngay lập tức.”
Ông Lê Hữu Minh Tuấn bị bắt vào tháng 6 năm 2020 cùng với hai thành viên khác của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam là Chủ tịch Phạm Chí Dũng và Phó Chủ tịch Nguyễn Tường Thụy. Cả ba người bị cáo buộc phạm tội “tuyên truyền chống nhà nước.”
Là một tổ chức dân sự không được chính phủ Việt Nam công nhận, Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam bắt đầu hoạt động từ năm 2014 với tôn chỉ cổ vũ tự do báo chí. Họ đã thành lập trang báo điện tử Việt Nam Thời Báo để đưa tin về các đề tài bị kiểm duyệt.
Trong phiên tòa diễn ra vào tháng 1 năm 2021, ông Tuấn bị tuyên án 11 năm tù giam và bốn năm quản chế. Trong năm 2024, một nhóm chuyên gia nhân quyền của Liên Hiệp Quốc đã gửi thư chung cho chính phủ Việt Nam, bày tỏ sự lo ngại về tình trạng sức khỏe của nhà báo độc lập này.
Điều kiện giam giữ trong các trại giam ở Việt Nam, đặc biệt là đối với tù nhân chính trị, từ lâu đã bị các tổ chức nhân quyền quốc tế như Theo dõi Nhân quyền và Ân xá Quốc tế chỉ trích là hà khắc.
Theo ghi nhận của RFA và báo cáo từ các tổ chức nhân quyền, nhiều tù nhân chính trị đã bị nhiễm bệnh nghiêm trọng vì điều kiện sinh sống khắc nghiệt – từ chất lượng thức ăn, nước uống không đảm bảo, đến việc chăm sóc y tế không đầy đủ và không kịp thời.
Theo thông tin từ thân nhân các tù nhân, từ năm 2019 đến nay có ít nhất sáu tù nhân chính trị chết trong các trại giam, bao gồm: nhà báo tự do Đỗ Công Đương, cựu giáo chức Đào Quang Thực và mục sư Đinh Diêm ở Trại giam số 6 (tỉnh Nghệ An); ông Phan Văn Thu ở Trại giam Gia Trung (tỉnh Gia Lai); ông Đoàn Đình Nam ở Trại giam Xuyên Mộc (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu); cùng với ông Huỳnh Hữu Đạt ở Trại giam Xuân Lộc (tỉnh Đồng Nai).
RFA (24.06.2025)
Chính thể ấy là chính thể gì?
Đoàn Bảo Châu dịch
Một chính thể bỏ tù tới 6 nhà hoạt động môi trường. Theo một suy luận đơn giản nhất, một chính thể bỏ tù những con người tử tế, sống với lý tưởng bảo vệ môi trường sống trong sạch thì chính thể ấy là chính thể gì? Không một lời biện minh nào giá trị trong những trường hợp thế này.
Bách rất kiên cường, nhất định không nhận tội. Chỉ một năm nữa thôi.
Sáu nhà hoạt động môi trường bị vướng vòng lao lý: LS Đặng Đình Bách (áo trắng), TS Hoàng Ngọc Giao (góc dưới bên phải), nhà báo Mai Phan Lợi (áo đen, cầm micro), LS Bạch Hùng Dương (trên, trái), nhà hoạt động Ngụy Thị Khanh (mặc áo dài), nhà hoạt động Hoàng Thị Minh Hồng (góc dưới bên trái).
Tuyên bố: Bốn Năm Quá Dài – Trả Tự Do Cho Đặng Đình Bách
Ngày 24 tháng 6 năm 2025 – Bốn năm trước vào tháng này, luật sư môi trường và nhà hoạt động vì công lý khí hậu Đặng Đình Bách (Bách) đã bị bắt một cách phi lý ngay tại nhà riêng và bị chính quyền Việt Nam cầm tù. Nhân kỷ niệm bốn năm ngày ông bị giam giữ, chúng tôi một lần nữa kêu gọi khẩn thiết trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho ông. Việc bỏ tù ông Bách là một hành động bất công nghiêm trọng, bịt miệng một tiếng nói quan trọng trong việc bảo vệ cộng đồng và môi trường.
Song song với việc tiếp tục giam giữ ông Bách một cách tùy tiện, dòng tiền hỗ trợ cho quá trình chuyển dịch năng lượng của Việt Nam vẫn đang đổ vào. Vào tháng 12 năm 2022, Việt Nam đã ký kết Thỏa thuận Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP) trị giá 15,5 tỷ đô la Mỹ với phần lớn các nước thuộc nhóm G7, thể hiện sự đầu tư quốc tế đáng kể vào quá trình chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch. Tháng trước, chính phủ Pháp đã công bố khoản tài trợ trị giá 67 triệu euro để nâng cấp hệ thống truyền tải điện của Việt Nam, khởi đầu cho các khoản đầu tư công trong khuôn khổ thỏa thuận này. Liên minh Châu Âu (EU) cũng tiếp tục tài trợ hàng triệu euro thông qua Chương trình Chuyển dịch Năng lượng Bền vững EU – Việt Nam (SETP).
Tuy nhiên, bất chấp các cam kết rõ ràng trong những thỏa thuận này về một quá trình “chuyển đổi công bằng” và tham vấn thường xuyên với xã hội dân sự, ông Bách cùng nhiều người khác – những người đã làm việc không mệt mỏi vì một tương lai năng lượng công bằng và bền vững cho Việt Nam – vẫn đang bị giam cầm.
Ông Bách đã dành cả đời mình để đấu tranh cho công lý môi trường và phát triển bền vững tại Việt Nam. Là một luật sư và nhà hoạt động uy tín, ông đã sát cánh cùng cộng đồng để trao quyền, bảo vệ quyền lợi và hỗ trợ pháp lý trong các vụ việc liên quan đến tổn hại môi trường – bao gồm chất thải công nghiệp, di dời do xây dựng thủy điện, và ô nhiễm từ các nhà máy than. Ông nỗ lực xây dựng và củng cố khung pháp lý ở cấp địa phương và khu vực, nhằm đảm bảo phát triển phải công bằng và thân thiện với môi trường. Ông được xem là một trong sáu cá nhân tiêu biểu bị nhắm đến và cầm tù vì công việc liên quan đến chuyển dịch năng lượng của Việt Nam.
Dù đang ở trong tù, ông Bách vẫn giữ vững cam kết với công lý và một tương lai bền vững. Sự kiên cường và tiếng nói bền bỉ của ông là minh chứng cho tinh thần mạnh mẽ và tiếp tục truyền cảm hứng cho những người tại Việt Nam và trên thế giới đang sát cánh cùng ông. Ghi nhận những đóng góp và nỗ lực của ông, ông Bách đã được trao tặng Huân chương Tự do Roger N. Baldwin năm 2024 – một giải thưởng danh giá tôn vinh các nhà bảo vệ quyền tự do cơ bản.
Vợ ông, bà Trần Phương Thảo, chia sẻ:
“Chồng tôi luôn tận tâm hỗ trợ các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi thiệt hại môi trường – từ các dự án thủy điện, than, khai khoáng đến hóa chất độc hại – và ông vẫn kiên định theo đuổi một lộ trình chuyển dịch công bằng, tránh phụ thuộc vào các dự án năng lượng tàn phá. Sự kiên cường của ông suốt bốn năm qua vẫn tiếp tục truyền cảm hứng cho nhiều người tại Việt Nam và quốc tế. Tôi mong chờ ngày anh được tự do trở về, cùng tôi và con trai nhỏ, tiếp tục hành trình vì một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người”.
Nhân dịp kỷ niệm bốn năm ngày ông bị bắt, chúng tôi nhắc lại lời kêu gọi: “Trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho Đặng Đình Bách”. Việc để ông tiếp tục công việc quan trọng của mình không chỉ là vấn đề công lý mà còn là bước thiết yếu để tiến tới một quá trình phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng công bằng cho Việt Nam.
International Rivers
(*) International Rivers hiện là đơn vị điều phối Liên minh Bảo vệ Khí hậu Việt Nam – một nhóm gồm hơn 30 tổ chức quốc tế và khu vực về môi trường, công lý khí hậu và nhân quyền, cùng chung mối quan ngại về không gian dân sự và sự an toàn của các nhà bảo vệ môi trường trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng.
Đoàn Bảo Châu dịch
FB Đoàn Bảo Châu (24.06.2025)
Trình bày tình hình nhân quyền Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc
Phái đoàn Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Liên Bang Hoa Kỳ và Liên Minh Vì Dân Chủ Cho Việt Nam đã đến Trụ sở Liên Hiệp Quốc tại New và trao tận tay các phái bộ Liên Hiệp Quốc và Văn phòng Cao ủy Nhân quyền hai báo cáo, độc lập và bổ sung cho nhau bao gồm: TÌNH TRẠNG TỰ DO TẠI VIỆT NAM NĂM 2025, và ĐÀN ÁP CÓ HỆ THỐNG ĐỐI VỚI TÙ NHÂN LƯƠNG TÂM TẠI VIỆT NAM
- MỤC ĐÍCH
Phái đoàn Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Liên Bang Hoa Kỳ và Liên Minh Vì Dân Chủ Cho Việt Nam đã đến Trụ sở Liên Hiệp Quốc tại New York và đại sứ quán LHQ của 5 quốc gia Canada, Thụy Điển, Hoa Kỳ, Bỉ, và Áo nhằm:
– Trình bày hai bản báo cáo chính thức về tình hình nhân quyền tại Việt Nam.
– Vận động sự quan tâm và hành động quốc tế đối với các vi phạm nhân quyền có hệ thống do nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam thực hiện.
– Kêu gọi các cơ chế quốc tế, bao gồm Cao ủy Nhân quyền LHQ (OHCHR) và các phái bộ thường trực, không để tư cách thành viên Hội Đồng Nhân Quyền của Việt Nam che đậy các vi phạm nhân quyền.
– Tạo nền tảng cho sự phối hợp lâu dài trong các kỳ đối thoại song phương và đa phương sắp tới, đặc biệt liên quan đến vai trò trớ trêu của Việt Nam tại Hội đồng Nhân quyền và Công ước mới về an ninh mạng.
- HAI BẢN BÁO CÁO
Phái đoàn đã trao tận tay các phái bộ LHQ và Văn phòng Cao ủy Nhân quyền hai báo cáo, độc lập và bổ sung cho nhau:
Báo cáo 1: TÌNH TRẠNG TỰ DO TẠI VIỆT NAM NĂM 2025
– Cung cấp cái nhìn tổng quát và cập nhật về các chỉ số tự do chính trị, tự do báo chí, tự do internet, tự do tôn giáo, và tự do ngôn luận tại Việt Nam.
– Dựa trên các dữ kiện và đánh giá từ Freedom House, Phóng Viên Vô Biên Giới, USCIRF, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ và các tổ chức nhân quyền quốc tế.
– Báo cáo cho thấy xu hướng suy thoái hoặc đình trệ trong tất cả các lĩnh vực căn bản của tự do, bất chấp cam kết của Việt Nam trên trường quốc tế.
Báo cáo 2: ĐÀN ÁP CÓ HỆ THỐNG ĐỐI VỚI TÙ NHÂN LƯƠNG TÂM TẠI VIỆT NAM
– Tài liệu hóa các trường hợp bị bắt, giam giữ, tra tấn, tử vong trong tù, và giám sát hậu mãn án đối với những người bất đồng chính kiến ôn hòa.
– Báo cáo dựa trên lời khai của nạn nhân, hồ sơ nhân quyền, và dữ kiện từ các tổ chức quốc tế.
– Kêu gọi Cao ủy Nhân quyền LHQ thành lập một cơ chế điều tra độc lập về tình trạng tù chính trị tại Việt Nam và yêu cầu thăm viếng trại giam.
Cả hai báo cáo đều được đính kèm bằng bản in và bản điện tử, dùng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan ngoại giao, báo cáo viên đặc biệt và các kỳ rà soát nhân quyền của Liên Hiệp Quốc.
III. NỘI DUNG VẬN ĐỘNG CHÍNH
Phái đoàn đã trình bày các phát biểu xoay quanh 5 lĩnh vực quan trọng, bao gồm:
- Tự do tôn giáo – tố cáo việc kiểm soát tôn giáo qua Luật Tín ngưỡng & Tôn giáo và đàn áp các tổ chức tôn giáo độc lập.
- Tự do báo chí – phản ánh việc sử dụng Điều 117, 331 để bỏ tù các nhà báo và dập tắt tiếng nói độc lập.
- Tự do chính trị và bầu cử – vạch trần hệ thống bầu cử độc đảng dưới sự kiểm soát của Mặt trận Tổ quốc và cấm đoán ứng cử độc lập.
- Tự do internet và kiểm duyệt kỹ thuật số – phân tích Luật An ninh mạng và các nghị định mới (147, 53), cùng với việc ép buộc Facebook, YouTube, TikTok phải kiểm duyệt.
- Thực trạng tù nhân lương tâm – giới thiệu báo cáo chi tiết về tra tấn, tử vong, tuyệt thực, và giam giữ độc đoán trong các nhà tù.
- DIỄN TIẾN CÁC BUỔI HỌP
– Buổi họp với Cao ủy Nhân quyền (OHCHR): Phiên họp diễn ra trong bầu không khí thân mật và mang tính xây dựng, góp phần củng cố mối quan hệ mật thiết song phương. Viên chức đại diện đã tiếp nhận hai bản báo cáo và cam kết sẽ chuyển đến Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc tại Geneva.
– Buổi họp với các phái bộ Canada, Thụy Điển, Hoa Kỳ, Bỉ, và Áo: Các phái bộ bày tỏ sự cảm thông sâu sắc đối với hoàn cảnh của các nhà hoạt động dân chủ tại Việt Nam. Một số thừa nhận chưa có cơ hội tiếp xúc trực tiếp với các tổ chức dân sự Việt Nam độc lập, và chân thành hoan nghênh buổi gặp mặt lần này.
- PHẢN ỨNG & GHI NHẬN
– Các đại diện Phái bộ Áo, Canada, Thụy Điển, Hoa Kỳ, Bỉ và Văn phòng OHCHR bày tỏ sự quan tâm sâu sắc, cam kết xem xét kỹ lưỡng nội dung hai bản báo cáo, và đệ trình đến các nhóm chuyên trách tại Geneva và về quốc gia họ.
– Hai phái bộ bày tỏ lo ngại về việc Việt Nam sẽ đứng ra tổ chức Lễ ký kết Công ước Liên Hiệp Quốc về Tội phạm An ninh mạng vào tháng 10/2025. Nhiều ý kiến cho rằng “an ninh mạng” theo định nghĩa của Việt Nam đang bị dùng để đàn áp quyền biểu đạt, và kêu gọi chúng ta mạnh mẽ lên tiếng về vấn đề này tại các diễn đàn quốc tế trước buổi Lễ ký kết.
– Tất cả các phái bộ được gặp đều đánh giá cao hai bản báo cáo và yêu cầu bản điện tử để lưu hành nội bộ, đặc biệt là phục vụ cho các cuộc họp nhân quyền và đối thoại song phương với Việt Nam.
– Các phái bộ đề nghị được cập nhật thường xuyên về tình hình nhân quyền được đề cập trong báo cáo.
- KIẾN NGHỊ CHÍNH
Phái đoàn đề nghị LHQ:
- Công khai lên án các hành vi đàn áp nhân quyền tại Việt Nam trong các phiên họp LHQ;
- Yêu cầu Việt Nam trả tự do vô điều kiện cho các tù nhân lương tâm;
- Đề nghị thành lập phái đoàn thanh sát nhà tù tại Việt Nam dưới sự bảo trợ của Cao ủy LHQ;
- Yêu cầu các công ty công nghệ không hợp tác với kiểm duyệt chính trị từ phía nhà cầm quyền Việt Nam;
- Công khai nhìn nhận rằng hệ thống bầu cử hiện nay tại Việt Nam không đáp ứng các tiêu chuẩn dân chủ quốc tế. Nêu rõ Báo cáo Chấm điểm Bầu cử Tự do và Công bằng tại Việt Nam (The Vietnam Free and Fair Elections Scorecard). Hỗ trợ việc thành lập một Ủy ban Bầu cử độc lập và bảo đảm rằng cuộc bầu cử năm 2026 sẽ có sự giám sát của các quan sát viên quốc tế.
- Ghép điều kiện nhân quyền vào các chương trình hợp tác kinh tế và ngoại giao song phương với Việt Nam.
VII. KẾT LUẬN
Trên thực tế, quyền tự do của người dân đang bị bóp nghẹt ngày càng tinh vi và toàn diện hơn.
Việc Việt Nam là thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ không thể là lý do để tránh né sự giám sát – mà phải là động lực để thúc đẩy cải cách thực chất. Người dân Việt Nam cần tiếng nói quốc tế đứng về phía công lý, tự do và nhân phẩm.
Chuyến công tác đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công cuộc vận động nhân quyền quốc tế cho Việt Nam. Nội dung trọng yếu đã được phúc trình và đã được sự ghi nhận của các đại sứ quán. Sự quan tâm tích cực từ các phái bộ và Cao ủy Nhân quyền là tín hiệu khích lệ cho những nỗ lực kế tiếp.
Phái đoàn cam kết tiếp tục cung cấp thông tin cập nhật, tăng cường vận động quốc tế, và sát cánh cùng các tổ chức nhân quyền trong và ngoài nước để đấu tranh cho tự do, dân chủ và công lý tại Việt Nam.
Liên Minh Vì Dân Chủ Cho Việt Nam (23.06.2025)
Việt Nam: Hãy trả tự do cho nhà báo nổi tiếng, sức khỏe đang gặp nguy hiểm
Các nhà báo tự do Phạm Chí Dũng (phải), Nguyễn Tường Thụy (trước, bên trái) và Lê Hữu Minh Tuấn (sau, bên trái) trong phiên tòa xét xử họ tại thành Hồ ngày 5-1-2021. Nguồn: Thông tấn xã Việt Nam/AFP/ Getty Image
(New York) – Chính phủ Việt Nam nên trả tự do ngay lập tức cho nhà báo bị cầm tù Lê Hữu Minh Tuấn và cho phép ông được điều trị y tế tại Việt Nam hoặc ở nước ngoài, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết hôm nay. Gia đình của Tuấn cho biết, ông đang bị bệnh trĩ nội gây chảy máu nghiêm trọng và cần được chăm sóc khẩn cấp.
Patricia Gossman, phó giám đốc khu vực Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói: “Lê Hữu Minh Tuấn nằm trong danh sách dài những người Việt Nam bị cầm tù vì quan điểm ôn hòa của họ. Việc truy tố ông ấy một cách sai trái và sau đó không cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe mà ông ấy cần, chính quyền Việt Nam phải chịu trách nhiệm cho tình trạng ngày càng tồi tệ của ông ấy”.
Tuấn, 36 tuổi, là thành viên của Hiệp Nhà báo Độc lập Việt Nam. Ông đã viết về các cuộc biểu tình dân chủ ở Hồng Kông và chính trị ở Việt Nam. Ông tuyên bố rằng, ông muốn “vận động cho một xã hội tốt đẹp hơn bằng cách đóng góp tiếng nói phản biện trên mọi mặt trận của cuộc sống”.
Cảnh sát đã bắt giữ Tuấn tại tỉnh Quảng Nam vào ngày 12 tháng 6 năm 2020 và cáo buộc ông về tội “làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu và sản phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” theo điều 117 của bộ luật hình sự. Vào tháng 1 năm 2021, ông bị kết án 11 năm tù, cùng với các nhà báo Phạm Chí Dũng và Nguyễn Tường Thụy.
Kể từ khi bị giam giữ, Tuấn thường xuyên bị đi cầu ra máu, đau bụng và các vấn đề về đường tiêu hóa khác. Ủy ban Nhân quyền Lantos của Hoa Kỳ báo cáo rằng, tháng 1 năm 2024, Tuấn mô tả tình trạng sụt cân nghiêm trọng, khó tiêu, tê ở cả hai bắp chân, mất ngủ, chóng mặt, choáng váng, lẫn lộn, đau ngực và khó thở.
Theo quy định 27 về Quy tắc tối thiểu theo tiêu chuẩn của Liên Hiệp quốc về đối xử với tù nhân (Quy tắc Nelson Mandela), “Tất cả các nhà tù phải bảo đảm [tù nhân] được tiếp cận dịch vụ chăm sóc y tế nhanh chóng trong các trường hợp khẩn cấp. Các tù nhân cần điều trị chuyên khoa hoặc phẫu thuật sẽ được chuyển đến các cơ sở chuyên khoa hoặc bệnh viện dân sự“.
Bà Gossman nói: “Chính quyền Việt Nam phải chịu trách nhiệm vì đã từ chối cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe đầy đủ cho Lê Hữu Minh Tuấn. Họ phải trả tự do ngay cho Tuấn và tất cả các tù nhân khác bị giam giữ sai trái.
Human Rights Watch (20.06.2025)
Dương Lệ Chi dịch