Chu Mộng Long

18-4-2023

Thật ngây ngô khi có nhiều trí thức tỏ ra tiếc nuối cho tài năng Nguyễn Quang Tuấn bị sa lưới pháp luật. Một tài năng được đi du học ở nước ngoài, được đánh giá như là… nếu không có ông ta, nhiều người sẽ chết vì tim mạch! Nhiều người còn chiêu tuyết cho tài năng, rằng thì là, làm quan trong cơ chế này ai cũng phải tham nhũng. Cơ chế mà họ nói không chỉ là cơ chế chung mà cụ thể ở đây là cơ chế thầu trang thiết bị y tế.

Ảnh: Ông Nguyễn Quang Tuấn, cựu Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội. Ảnh trên mạng

Bề ngoài những lời tiếc nuối, những lập luận chiêu tuyết tưởng có lý, nhưng rất cảm tính đến vô lý.

Đi du học thì sao? Kim Jong Un chẳng phải du học ở nước dân chủ để trở về Triều Tiên thành nhà độc tài? Vô số con ông cháu cha đi du học về làm gì, ngoài kế thừa bố mẹ chúng, không làm quan thì cũng làm đại gia bằng cách phá nát cái đất nước này? Theo tôi, với thành phần đó, bất tài thì tham lam trắng trợn, nếu có tài năng thì thành lưu manh và tham lam trá hình với nhãn hiệu nhân văn, nhân đạo. Đằng nào cũng phá hoại hơn là có ích!

Ừ thì do cơ chế. Một cơ chế lỏng lẻo như trước đây, đúng là cái cửa mở toang hoác cho các dự án, đặc biệt là các gói thầu chui hết vào bụng quan. Nhưng chuyện gì xảy ra khi nhà nước siết cơ chế? Chỉ một Nghị định siết cơ chế đấu thầu mà từ Nam chí Bắc, các quan chức y tế đã đồng loạt “đình công”, hô hoán không thể nhập thuốc, nhập vật tư, mặc cho con bệnh nằm chờ chết để gây áp lực Chính phủ mở cửa cơ chế như cũ.

Do cơ chế thì sao chính nhà nước lại tóm cổ các nhóm lợi ích này vào lò?

Tham lam là cái gene truyền thống Việt. Cái truyền thống giáo dục toàn rao giảng đạo đức giả, nhân văn giả, cho nên mỗi cá nhân luôn bộc phát tham vọng, từ chạy đua quyền lực đến tham lam, vơ vét vô độ cho cái túi tham của mình.

Nhớ một lần, ngồi nói chuyện với thầy cũ của tôi. Tôi khoe ông bạn đồng môn đã lên sếp và khen anh ta hiền. Cũng là học trò của thầy, nhưng thầy cười rất mỉa mai: “Nó đã leo lên đến chức đó thì nó không hiền đâu em!” Có nghĩa là những người này đã tham từ gốc bằng con đường chạy quan chứ không phải do làm quan mới tham. Người ta đã tham ngay từ khi chưa làm quan chứ không phải làm quan rồi mới tham. Tôi không tin có cái gọi là “tha hóa quyền lực”!

Một lần tôi hỏi một đồng nghiệp: “Mày đua quan để làm gì?” Anh ta nói: “Vì dân vì nước!”. Tôi chửi: “Dối! Vì dân vì nước thì hy sinh ở chiến trường, không phải đua quan!”

Tóm lại là, anh ta phải như thế nào mới được cất nhắc, bổ nhiệm. “Như thế nào” ấy không thể là phẩm chất đạo đức tốt và tài năng xuất chúng.

Quan Thế Dân

20-4-2023

Chu Mộng Long

19-4-2023

Định dừng lại chuyện Tuấn Tim, nhưng do thấy nhiều người vẫn còn khóc thương cho một “tài năng” vào lò, bèn viết tiếp. Nói thẳng là tôi căm ghét tham nhũng. Năm 2009, Phó chánh Thanh tra Bộ, Phạm Văn Tại, “thẩm vấn” tôi khi tôi là người đứng đơn tố giác tham nhũng: “Anh có tư thù gì với Hiệu trưởng TTK?” Tôi hỏi ngược: “Kẻ tham nhũng là bạn của thanh tra chăng?” Ông Phó Chánh thanh tra Bộ ngậm bồ hòn…

Nói thẳng ở đây luôn. Những ai khóc thương cho kẻ tham nhũng, tôi đều căm ghét. Xem như tôi thiếu văn hóa tôn trọng cũng được. Chính những kẻ yêu tham nhũng theo cách khóc thương như vậy đã từng hùa theo quan tham nhũng trù dập người chống tiêu cực là ông Trần Văn Nhiệm, đến chết vẫn không nhắm mắt!

Thấy nhiều người cứ biện bạch về “tài năng”, tôi thử tra xem Tuấn Tim có tài năng gì và giúp ích cho ai? Bọc cái vỏ danh phong “Công dân ưu tú thủ đô”, ông ta tham nhũng gây thiệt hại trong đầu tư thiết bị y tế đến hơn 54 tỉ đồng, chắc chắn tài năng ấy làm lợi cho ông ta trước. Những người được ông can thiệp tim, biết ơn ông, khóc thương cho ông, thì cũng như được ông trao cho trái tim chỉ biết đớp và táp, bất chấp số tiền 54 tỉ đồng ấy là xương máu của dân.

Đáng sợ nhất là “tài năng” bẻm mép. Khi tranh luận với đại biểu Dương Trung Quốc về công chức nhà nước chỉ biết ăn lương và phục tùng, khó nhận ra tài năng, rất cần thu hút và bổ nhiệm người tài năng ngoài công chức, ngoài Đảng, GS.TS. Nguyễn Quang Tuấn đốp ngay: “Tôi cảm thấy rất sốc và buồn khi nghe phát biểu của đại biểu Quốc, vì tư tưởng Hồ Chí Minh, cách dùng người của Hồ Chí Minh đến nay vẫn còn nguyên giá trị dù nhiều chục năm đã trôi qua… Cho dù thời cuộc có thay đổi, cơ chế thị trường, đồng tiền len lỏi vào từng người, từng nhà, từng cơ quan, nhưng chúng tôi, những nhân sĩ trí thức, nhà khoa học, cán bộ viên chức đang làm việc trong nhà nước không phải vì tiền mà vì lòng tự tôn dân tộc, vì lòng yêu nước giống hệt các nhân sĩ cách đây 70 năm”.

Nghe tự xưng “nhân sĩ trí thức yêu nước” cống hiến hy sinh hết mình không phải vì tiền, các nhân sĩ trí thức khóc thương là phải. Chắc là ai cũng nghĩ “đồng tiền len lỏi” vào nhà ông Tuấn không phải do ông Tuấn tham tiền nên oan thật là oan!

Tôi, thời ra Bắc học, gặp loại sĩ phu “tài năng” tự ngợi ca sự cống hiến hy sinh như thế này rất nhiều. Khi đó, tôi từng mặc cảm sinh ra và sống dưới chế độ bên này vĩ tuyến 17, chỉ biết tiền và tiền. Khi túng thiếu, tôi nói chân thật: “Tao cần tiền!”, loại sĩ phu “tài năng” ngoài đó rất khinh bỉ và dạy cho bài học về sự cống hiến hy sinh. Tôi mang cái “Mặt trời chân lý chói qua tim” ấy về Nam dạy lại cho nhiều người. Thu phục được nhân tâm của người như tôi, đúng là họ có “tài năng” thật!

 

 

Sự cố chạy thận làm chết 8 người, Tòa án tỉnh Hòa Bình bối rối 3 lần thay đổi tội danh đối với bác sĩ Lương, đến nỗi chính Bộ Y tế phải có văn bản kêu oan cho vị bác sĩ ấy, rằng lỗi của ông ta cùng lắm chỉ là vi phạm hành chính còn phạm pháp là người khác. Vẫn 30 tháng tù giam, không nói nhiều!

Nếu ông Tuấn, một giáo sư đầu ngành, “chỉ làm chuyên môn” nhưng dưới sự điều hành của một giám đốc vừa tham vừa dốt thì ông có thể thi triển tài năng của mình không? Hãy nhìn vào “phong trào” rầm rộ bỏ bệnh viện của y – bác sĩ trong thời gian qua thì hiểu, rằng không ai có thể chỉ hoàn toàn làm chuyên môn trong cái cơ chế này.

Công việc của giáo viên là đi dạy, đúng không? Tưởng điều ấy là câu hỏi thừa, nhưng không, bây giờ việc dạy học gần như đang trở thành một việc phụ bên cạnh việc chính là một núi những thu tiền, thi đua, họp hành, học chính trị, tiếp khách, hồ sơ sổ sách… Người ta có thể không chán việc đi dạy nhưng ngán ngẩm và mệt mỏi với tất cả những thứ nhiêu khê, vô bổ và cả bất lương ấy. Giáo viên, vì cuộc mưu sinh mà phải bám nghề, nếu có cơ hội là bỏ ngay và cũng bỏ không thua kém gì ngành y. Để làm nghề một cách tận tâm, tử tế trong môi trường này, khó lắm.

Bác sĩ, giáo viên hay lao động trong các ngành nghề bất kỳ, đang bị đối xử như những người làm thuê thuần túy mà sự rẻ rúng là mẫu số chung, cả lương lẫn lương tâm. Họ sẽ hoặc đối phó, hoặc tối ngày đầy công, ai năng nổ thì ra ngoài mở phòng mạch hoặc mở lớp dạy thêm để nuôi miệng, cố đợi đến tuổi hưu mà về.

Tất nhiên, nếu ông Tuấn không tham thì đã chẳng phải tù tội. Nhưng, một cơ chế mà chuyện vi phạm hay không chỉ phụ thuộc vào đạo đức cá nhân thì không Tuấn này cũng là ông Tuấn khác thôi. Hơn hết, nó phá hủy cả hệ thống mà người gánh tất cả và cuối cùng vẫn là bệnh nhân, học sinh và người dân nói chung.

50 tỉ đồng mà ông Tuấn làm “thất thoát” là tiền của chúng mình cả đấy. Và có ai dám chắc, bỏ tù ông Tuấn rồi thì người kế nhiệm ông sẽ không tiếp tục tiêu và phá tiền của chúng ta, nếu chống tham nhũng vẫn chỉ là “tìm – diệt” mà không thay đổi cái gốc?

Nguyễn Tiến Tường

19-4-2023

Lỗi của cơ chế là không nên đặt bàn tay của người giỏi như ông “Tuấn tim” lên bàn giấy ký hợp đồng. Bác sĩ giỏi của một lĩnh vực khan hiếm người tài thì nên tạo điều kiện để ông ấy cầm dao mổ.

Tất nhiên, lương thưởng phải xứng đáng với tâm lực mà ông ấy bỏ ra. Làm sao đó để thu nhập khi cầm dao mổ đủ đối trọng với sự cám dỗ lợi lộc khi ký hợp đồng.

 Một bác sĩ giỏi chưa chắc là một nhà quản lý giỏi, trong nhiều trường hợp bác sĩ làm giám đốc, cơ chế làm mất đi một bác sĩ giỏi và sinh thêm một lãnh đạo tồi.

Tuy nhiên, trong cơ chế đó ông Tuấn tim có một quyền từ chối. Ông đã lựa chọn làm một lãnh đạo thay vì làm một bác sĩ tài danh trọn đời thì không thể đổ cho cơ chế.

Khi làm lãnh đạo, nói rằng ông không nắm bắt quy trình đấu thầu đến mức để cho các đơn vị cung ứng đưa vật tư sang dùng trước rồi mới làm thủ tục thầu hợp thức hoá sau là ngây thơ.

Càng ngây thơ hơn khi nói rằng ông “xé rào” vì bệnh nhân. Bởi vì thiết bị y tế không có đơn vị này thì có đơn vị kia cung ứng. Nếu là một nhà quản lý giỏi, ông đã tìm ra cách để có nguồn vật tư dự phòng cho bệnh viện. “Xé rào” thì vì sao lại chọn hai nhà thầu duy nhất để dùng trước trả sau trong thời gian dài, độc quyền và không có cạnh tranh?

Chỉ có thể hiểu rằng ông đã thoả hiệp với lợi ích. Và việc này gây thiệt hại trực tiếp khi người dân phải dùng thiết bị y tế giá cao (do chi phí mềm) và thiệt hại gián tiếp khi ngân sách từ thuế do họ đóng góp.

Bác sĩ Tuấn tài ba cầm dao mổ cứu sống nhiều người không thể đánh đồng với giám đốc Tuấn cầm bút ký hợp đồng trục lợi. Một hoặc nhiều người hàm ơn vì được bác sĩ Tuấn cứu sống, không có nghĩa là có thể khoả lấp đi hậu quả của vạn vạn con người bị thiệt hại do giám đốc Tuấn gây ra.

Cơ chế có lỗi khi không để người tài đúng chỗ. Cơ chế cũng có lỗi khi giấu mỡ trong miệng mèo và chờ mong con mèo có đức độ.

Nhưng trách kỷ hậu trách nhân, tay tự thọc xuống bùn thì không thể trách bùn bẩn.